سرطان ریه چیست و چگونه درمان می‌شود؟
سرطان ریه، یکی از سرطان‌های خطرناک است. سرطان معمولا به دلیل رشد غیر قابل کنترل سلول‌ها ایجاد می‌شود. تشخیص سرطان در هر فرد، باعث ایجاد نگرانی، استرس و ترس می‌شود. بنابراین، داشتن اطلاعات در مورد علل ایجاد، مکان سرطان، علائم، روش‌های تشخیص و درمانی بسیار مهم است. در این مقاله قصد داریم این موارد را به صورت کامل بررسی کنیم، تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
سرطان ریه چیست؟
سرطان یا کنسر ریه به تومورهای بدخیم گفته می‌شود که به دلیل جهش در سلول‌هایی که روی راه های هوا یا شش‌ها قرار دارند، ایجاد می‌شوند. این بیماری ریه راست را بیشتر از ریه سمت چپ درگیر می‌کند، اما لوب‌های فوقانی اندام نیز آسیب می‌بینند. این بیماری نه به‌سرعت، بلکه طی سال‌ها پیشرفت می‌کند و اغلب به ریه‌ها محدود نمی‌شود. تومور می‌تواند به سایر اندام‌ها و بافت‌های بدن انسان متاستاز می‌کند . از طرف دیگر این سرطان یکی از رایج‌ترین و خطرناک‌ترین انواع سرطان است.
سرطان ریه به کجا متاستاز می‌کند؟
متاستاز به معنای گسترش سرطان به سایر بخش‌های بدن است. سرطان ریه معمولا به اندام‌ها و بافت‌های مجاور (متاستازهای موضعی)، به غدد لنفاوی منطقه‌ای و اندام‌های دور متاستاز می‌کند. این نوع سرطان دارای مسیرهای لنفوژن و هماتوژن متاستاز است.
انواع سرطان ریه
کنسر ریه بر اساس معیارهای مختلفی طبقه‌بندی می‌شود و انواع مختلفی دارد. این تقسیم بندی‌ها باتوجه به ساختار بافتی تومور انجام می‌شود. انواع مختلف این سرطان عبارتند از:
- سرطان سلول غیر کوچک (NSCLC)
- سرطان سلول کوچک (SCLC)
سرطان ریه سلول غیر کوچک (NSCLC)
کنسر ریه سلول غیر کوچک (NSCLC) شایع‌ترین نوع کنسر ریه است و بیش از ۸۰ درصد موارد این سرطان را تشکیل می‌دهد. انواع رایج آن شامل آدنوکارسینوم و کارسینوم سلول سنگفرشی است. کارسینوم آدنوسکواموس و کارسینوم سارکوماتوئید دو نوع کمتر شایع NSCLC هستند.
سرطان ریه سلول کوچک (SCLC)
سرطان ریه سلول کوچک (SCLC) سریعتر رشد می‌کند و درمان آن سخت‌تر از NSCLC است. این نوع سرطان معمولا به عنوان یک تومور ریه نسبتاً کوچک یافت می‌شود که قبلاً به سایر قسمت‌های بدن شما گسترش یافته است. برخی از سرطان‌های خاص SCLC، شامل کارسینوم سلول کوچک (که به آن کارسینوم سلول جو نیز گفته می‌شود) و کارسینوم سلول کوچک ترکیبی می‌شوند.
علائم سرطان ریه
شایع‌ترین علائم کنسر ریه صدای خس‌خس هنگام نفس کشیدن و خش دار شدن صدا است. علائم به محل سرطان نیز بستگی دارد. به‌عنوان‌مثال، سرطان ریه محیطی، برای مدت طولانی بدون علامت و بدون درد است، زیرا تومور بر انتهای عصب تأثیر نمی‌گذارد و سرطان مرکزی ریه قبل از شروع مراحل اولیه با علائمی مانند: سرفه خلط دار و همراه با خون و چرک، تنگی نفس مداوم، تغییرات صدا و بی حالی همراه است. به صورت کلی علامت‌های این سرطان عبارتند از:
- سرفه‌ای که با گذشت زمان از بین نمی‌رود یا بدتر می‌شود
- مشکل در تنفس یا تنگی نفس
- درد یا ناراحتی قفسه سینه
- خس خس سینه
- سرفه خونی (هموپتیزی)
- گرفتگی صدا
- از دست دادن اشتها
- کاهش وزن غیر قابل توضیح
- خستگی غیر قابل توضیح
- درد شانه
- تورم در صورت، گردن، بازوها یا بالای قفسه سینه
- کوچک شدن مردمک چشم و افتادگی پلک در یک چشم با تعریق کم یا بدون تعریق در آن طرف صورت (سندرم هورنر)
مراحل سرطان ریه
در انکولوژی مراحل سرطان ریه را با اندازه تومور ریه و میزان رشد آن که به سایر اندام‌ها گسترش می‌یابد، تشخیص می‌دهند. چهار مرحله اصلی بیماری وجود دارد که بسته به آن روش درمان مشخص می‌شود. مراحل مختلف این سرطان عبارتند از:
-
مرحله ۱: در این مرحله، سرطان در ریه پیدا می‌شود، اما به اندام‌های دیگر گسترش نمی‌یابد.
-
مرحله ۲: سرطان در این مرحله در ریه و غدد لنفاوی مجاور مشاهده می‌شود.
-
مرحله ۳: در مرحله سوم سرطان در ریه و غدد لنفاوی قسمت‌های میانی قفسه سینه است.
-
مرحله 3A: در این مرحله، سرطان در غدد لنفاوی در همان سمتی است که کنسر ریه ایجاد شده است.
برای تومورهای سلول کوچک، اغلب از یک طبقه‌بندی جداگانه استفاده می‌شود که شامل تنها دو مرحله است.
علت سرطان ریه
سرطان ریه مانند تمام سرطان‌ها ناشی از رشد و تکثیر غیر طبیعی سلول‌ها است. سلول‌های سرطانی سلول‌های طبیعی بدن شما هستند که جهش بیش از حد تکثیر شده‌اند. سلول‌های سرطانی به تکثیر ادامه می‌دهند، کنترل نمی‌شوند و با سلول‌های طبیعی شما تداخل پیدا می‌کنند. این سلول‌ها وارد جریان خون یا غدد لنفاوی می‌شوند، به سایر نقاط بدن حرکت می‌کنند و آسیب را گسترش می‌دهند. در واقع، دلیل اصلی این جهش یا رشد بیش از حد که منجر به سرطان در برخی افراد می‌شود، هنوز مشخص نشده است. اما برخی عوامل، از جمله سیگار کشیدن، افراد را در معرض خطر بیشتری برای آسیب سلول‌ه قرار می‌دهد که می‌تواند باعث سرطان ریه شود.
عوامل خطر کنسر ریه
افراد، معمولا به دلایل مختفی به سرطان ریه مبتلا می‌شوند. در ۸ مورد از هر ۱۰ مورد، علت این سرطان، سیگارکشیدن است، اما این بیماری در افراد غیرسیگاری نیز دیده می‌شود. عواملی که باعث ایجاد این سرطان می‌شوند، عبارت‌اند از:
- عوامل ارثی
- آلودگی هوا
- قرارگرفتن در معرض مواد سرطان‌زا
- بودن در معرض تشعشع
- اختلالات ژنتیکی
- برخی ویروس‌ها
- سوءمصرف الکل
چه افرادی به کنسر ریه مبتلا می‌شوند؟
تمام افراد در معرض خطر ابتلا به سرطان ریه هستند، اما برخی از افراد به دلایل مختلف بیشتر در معرض این خطر هستند. شرایطی که باعث می‌شود افراد به کنسر ریه مبتلا شوند عبارتند از:
- افراد سیگاری بالای ۴۰ سال
- افرادی که الکل مصرف می‌کنند
- بیماران مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه
- بیماران مبتلا به بیماری‌های انکولوژیک دستگاه تنفسی فوقانی و ریه‌ها
- افراد دارای سابقه خانوادگی سرطان ریه
- افرادی که به طور منظم با آزبست، رادون، آرسنیک وگردوغبار در تماس هستند.
- اختلالات غدد درون‌ریز و بیماری‌های مزمن ریوی
تشخیص سرطان ریه
تشخیص کنسر ریه یک فرایند چند مرحله‌ای است. اولین مراجعه شما به پزشک معمولا شامل گوش دادن به علائم شما، سوال در مورد سابقه سلامتی و انجام معاینه فیزیکی می‌شود. از آنجایی که علائم این سرطان مشابه بسیاری از بیماری‌های رایج‌تر است، ما برای تشخیص با آزمایش خون و عکس‌برداری با اشعه ایکس از قفسه سینه شروع می‌کنیم.
اگر مشکوک به سرطان ریه باشید، مراحل بعدی تشخیص معمولاً شامل آزمایش‌های تصویربرداری مانند سی‌تی اسکن و سپس بیوپسی می‌شود. آزمایش‌های دیگر شامل استفاده از اسکن PET یا CT برای مشاهده اینکه آیا سرطان گسترش یافته است یا خیر و آزمایش‌های بافت سرطانی از نمونه‌برداری برای کمک به تعیین بهترین نوع درمان است.
همچنین بخوانید که کنسر ریه چقدر قابل درمان است؟
چه آزمایشاتی برای تشخیص سرطان ریه انجام می‌شوند؟
آزمایش‌هایی که ما برای تشخیص کنسر ریه انجام می‌دهیم، شامل آزمایش خون، تصویربرداری و بیوپسی از مایع یا بافت سلولی است. در ادامه این آزمایش‌ها را به اختصار توضیح می‌دهیم:
- آزمایش خون
- تصویربرداری
- بیوپسی
آزمایش خون
آزمایش خون به تنهایی نمی‌تواند سرطان را تشخیص دهد، اما ما کمک می‌کند تا نحوه عملکرد اندام‌ها و سایر قسمت‌های بدن شما را بررسی کنیم.
تصویربرداری
اشعه ایکس قفسه سینه و سی تی اسکن، تصاویری به پزشک ارائه می‌دهند که تغییرات در ریه‌های شما را نشان می‌دهند. اسکن PET یا CT معمولاً برای ارزیابی یافته نگران کننده در سی تی اسکن یا پس از تشخیص سرطان برای تعیین اینکه آیا سرطان گسترش یافته است انجام می‌شود.
بیوپسی
تعدادی از روش‌ها وجود دارد که پزشک از آن برای بررسی دقیق‌تر آنچه در داخل سینه شما می‌گذرد استفاده می‌کند. در طی این روش‌ها، پزشک نمونه‌هایی از بافت یا مایع (بیوپسی) می‌گیرد. او این نمونه‌ها را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند تا سلول‌های سرطانی را جستجو کند و مشخص کند که چه نوع سرطانی است. نمونه‌ها برای تغییرات ژنتیکی (جهش) که بر درمان شما تأثیر می‌گذارند، آزمایش می‌شوند.
درمان سرطان ریه
تشخیص زودهنگام برای درمان مؤثر کنسر ریه ضروری است. در صورتی که سرطان زود تشخیص داده شود، پس از برداشتن تومور سرطانی، بهبودی کامل و بازگشت به زندگی عادی امکان‌پذیر است. روش‌های مختلف درمان کنسر ریه، عبارتند از:
- عمل جراحی
- پرتو درمانی
- شیمی درمانی
- درمان دارویی هدفمند
- ایمونوتراپی
عمل جراحی
برای درمان سرطان NSCLC که گسترش نیافته است و SCLC که محدود به یک تومور است، می‌شود از عمل جراحی استفاده کرد. جراح شما ممکن است تومور و مقدار کمی از بافت سالم اطراف آن را بردارد تا مطمئن شود که هیچ سلول سرطانی باقی نمی‌ماندد. گاهی اوقات جراح برای جلوگیری از خطر عود کردن سرطان، مجبور می‌شود که تمام یا بخشی از ریه شما را بردارد.
پرتو درمانی
تابش از پرتوهای انرژی بالا برای کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. این کار به تنهایی یا برای کمک به موثرتر شدن جراحی استفاده می‌شود. همچنین رادیو اپی به عنوان مراقبت تسکینی، برای کوچک کردن تومورها و تسکین درد استفاده شود. این روش در هر دو نوع سرطان NSCLC و SCLC استفاده می‌شود.
شیمی درمانی
شیمی درمانی، معمولا ترکیبی از چندین دارو است که برای جلوگیری از رشد سلول‌های سرطانی طراحی شده است. داروهای شیمی درمانی را قبل یا بعد از جراحی یا در ترکیب با انواع دیگر داروها مانند ایمونوتراپی تجویز می‌شوند. شیمی درمانی برای کنسر ریه معمولاً از طریق IV انجام می‌شود.
درمان دارویی هدفمند
در برخی از افراد مبتلا به NSCLC، سلول‌های سرطانی دارای تغییرات خاصی (جهش) هستند که به رشد سرطان کمک می‌کنند. داروهای تارگت تراپی این جهش‌ها را هدف قرار می‌دهند تا سلول‌های سرطانی را کند کنند یا از بین ببرند.
ایمونوتراپی
بدن ما معمولاً سلول‌های آسیب دیده یا مضر را تشخیص می‌دهد و آن‌ها را از بین می‌برد. سرطان راه‌هایی برای پنهان شدن از سیستم ایمنی دارد تا از نابودی خود جلوگیری کند. ایمونوتراپی سلول‌های سرطانی را به سیستم ایمنی بدن شما نشان می‌دهد تا بدن شما بتواند با سرطان مبارزه کند.
برداشتن تومور ریه توسط دکتر کیانی
دکتر اردا کیانی فوق تخصص ریه، یکی از برترین متخصص‌ها در زمینه جراحی‌های تهاجمی و کم تهاجمی هستند. شما برای درمان بیماری‌های ریوی خود می‌توانید به ایشان مراجعه کنید. در زیر ویدئو برداشتن تومور ریه توسط دکتر اردا کیانی را مشاهده کنید.
کلام پایانی
سرطان یا کنسر ریه، از جمله سرطان‌های خطرناک است که نیاز به تشخیص سریع و درمان به موقع دارد. در صورتی که این سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شود، امکان درمان کامل آن بسیار زیاد است. همچنین بیمار پس از درمان آن می‌تواند به زندی عادی خود باز گردد. این سرطان به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود که شایع‌ترین علت آن سیگار کشیدن است. برخی از انواع کنسر ریه تا قبل از مراحل پیشرفته سرطان هیچ علامتی ندارند، اما به صورت کلی تنگی نفس و خش دار شدن صدا از جمله نشانه‌های این سرطان به حساب می‌آیند.
محمد برزگر
با درود مطلب مفیدی بود.