داروهای شیمی درمانی سرطان ریه + عوارض آن!
شیمی درمانی ریه، درمان با داروهای ضد سرطان است که ممکن است به داخل ورید تزریق شود یا از طریق دهان مصرف شود. این داروها از طریق جریان خون عبور کرده و به اکثر نقاط بدن میرسند.
چه زمانی از شیمی درمانی ریه استفاده میشود؟
همه افراد مبتلا به سرطان ریه سلول غیر کوچک (NSCLC) به شیمی درمانی نیاز ندارند، اما بسته به مرحله سرطان و سایر عوامل، شیمی درمانی ممکن است در شرایط مختلف توصیه شود. به طور کلی زمغانهایی که از شیمی درمانی استفاده میشود به ترتیب زیر است.
قبل از عمل جراحی (شیمی درمانی نئوادجوانت)
ممکن است از شیمی درمانی نئوادجوانت (گاهی اوقات با پرتودرمانی) برای کوچک کردن تومور و برداشتن آن با جراحی استفاده شود.
پس از جراحی (شیمی درمانی کمکی)
ممکن است از شیمی درمانی کمکی (گاهی با پرتودرمانی) برای از بین بردن سلولهای سرطانی که ممکن است باقی مانده یا گسترش یافته باشند، اما حتی در آزمایشهای تصویربرداری قابل مشاهده نیستند، استفاده شود.
برای NSCLC پیشرفته موضعی
گاهی اوقات، شیمی درمانی همراه با پرتودرمانی به عنوان درمان اصلی برای سرطانهای پیشرفتهتر که به ساختارهای مجاور رشد کردهاند، داده میشود، به طوری که جراحی گزینهای نیست یا برای افرادی که از سلامت کافی برای جراحی برخوردار نیستند.
برای NSCLC متاستاتیک (مرحله IV)
ممکن است برای سرطان ریه که به نواحی خارج از ریه مانند استخوانها، کبد یا غده فوق کلیوی گسترش یافته است، شیمی درمانی داده شود.
شیمی درمانی اغلب برای بیمارانی که سلامت ضعیفی دارند توصیه نمیشود، اما در سنین بالا به خودی خود مانعی برای دریافت شیمی درمانی نیست.
داروهای شیمی درمانی که برای درمان سرطان ریه استفاده میشود
داروهای شیمی درمانی که اغلب برای درمان سرطان ریه استفاده میشوند عبارتاند از:
- سیس پلاتین
- کربوپلاتین
- پاکلیتاکسل (تاکسول)
- پاکلی تاکسل متصل به آلبوم (nab-paclitaxel، Abraxane)
- دوستاکسل (Taxotere)
- جمسیتابین (جمزار)
- Vinorelbine (Navelbine)
- Etoposide (VP-16)
- پمترکسد (Alimta)
ترکیبی از ۲ داروی شیمی درمانی اغلب برای درمان سرطان ریه در مراحل اولیه استفاده میشود. اگر ترکیبی استفاده شود، اغلب شامل سیس پلاتین یا کربوپلاتین به همراه یک داروی دیگر است. گاهی اوقات ممکن است از ترکیبات دیگری که شامل این داروها نیستند، مانند جمسیتابین با وینورلبین یا پاکلی تاکسل استفاده شود. برای برخی از افراد مبتلا به سرطان ریه پیشرفته، ممکن است یک داروی درمانی هدفمند یا یک داروی ایمونوتراپی همراه با شیمی درمانی داده شود.
شیمی درمانی چگونه انجام میشود؟
داروهای شیمی درمانی برای سرطان ریه معمولاً در ورید (IV) یا به صورت تزریق در چند دقیقه یا به صورت انفوزیون در مدت زمان طولانیتر تجویز میشوند. اغلب، یک IV در سیستم ورید برای انجام شیمی درمانی مورد نیاز است. آنها به عنوان کاتترهای ورید مرکزی (CVCs)، دستگاههای دسترسی ورید مرکزی (CVAD) یا خطوط مرکزی شناخته میشوند. آنها برای قرار دادن داروها، فرآوردههای خونی، مواد مغذی یا مایعات مستقیماً در خون شما استفاده میشوند. همچنین میتوان از آنها برای خارج کردن خون برای آزمایش استفاده کرد. برنامه شیمی درمانی بسته به داروهای مورد استفاده متفاوت است.
شیمی درمانی کمکی و نئوادجوانت اغلب به مدت ۳ تا ۴ ماه بسته به داروهای مورد استفاده تجویز میشود. طول درمان سرطان پیشرفته ریه بر اساس میزان کارکرد و عوارض جانبی شما بستگی دارد. برای سرطانهای پیشرفته، ترکیب اولیه شیمی درمانی اغلب برای ۴ تا ۶ سیکل تجویز میشود. اگر شیمی درمانی اولیه برای سرطان پیشرفته ریه دیگر موثر نباشد، پزشک ممکن است درمان خط دوم را با یک داروی شیمی درمانی منفرد مانند دوستاکسل یا پمترکسد یا با یک درمان هدفمند یا داروی ایمونوتراپی توصیه کند.
عوارض جانبی احتمالی شیمی درمانی سرطان ریه چیست
داروهای شیمی درمانی سرطان ریه میتوانند عوارض جانبی ایجاد کنند. اینها به نوع و دوز داروهای داده شده و مدت زمان مصرف آنها بستگی دارد. برخی از عوارض جانبی رایج عبارتاند از:
- ریزش مو
- زخمهای دهان
- از دست دادن اشتها یا تغییر وزن
- تهوع و استفراغ
- اسهال یا یبوست
شیمی درمانی همچنین میتواند سلولهای خون ساز مغز استخوان را تحت تأثیر قرار دهد که میتواند منجر به موارد زیر شود:
- افزایش احتمال عفونت (از تعداد کم گلبولهای سفید خون)
- کبودی یا خونریزی آسان (به دلیل تعداد کم پلاکت خون)
- خستگی (از تعداد کم گلبولهای قرمز خون)
این عوارض معمولا پس از پایان درمان از بین میروند.
کاهش عوارض ناشی از داروهای شیمی درمانی سرطان ریه
راههایی برای کاهش این عوارض به عنوان مثال، میتوان داروهایی برای کمک به پیشگیری یا کاهش تهوع و استفراغ تجویز کرد. برخی از داروها میتوانند عوارض جانبی خاصی داشته باشند. به عنوان مثال، داروهایی مانند سیس پلاتین، وینورلبین، دوستاکسل یا پاکلیتاکسل می توانند باعث آسیب عصبی (نوروپاتی محیطی) شوند. این داروها گاهی اوقات میتوانند به علائمی (عمدتاً در دست ها و پاها) مانند درد، سوزش یا سوزن سوزن شدن، حساسیت به سرما یا ضعف منجر شود. در بیشتر افراد این حالت پس از قطع درمان از بین میرود یا بهتر میشود، اما در برخی دیگر ممکن است مدت طولانی ادامه داشته باشد.
کلام آخر
حتماً هر گونه عارضه جانبی را که در طول شیمی درمانی مشاهده کردید به تیم پزشکی خود گزارش دهید تا به سرعت درمان شوند. در برخی موارد، ممکن است لازم باشد دوز داروهای شیمی درمانی کاهش یابد یا درمان باید به تعویق بیفتد یا متوقف شود تا از بدتر شدن اثرات جلوگیری شود.
