یکی از پرکاربردترین روش‌ها در تشخیص قطعی اختلالات خواب ، تست پلی سومنوگرافی است که به آن تست خواب نیز گفته می شود . پلی سومنوگرافی امکان ثبت و ارزیابی عینی خواب بیمار و تغییرات پاتولوژیک آن را فراهم می‌کند. بسیاری از افراد خواب کافی برای عملکرد صحیح بدنشان ندارند.

در حالی که برخی از افراد به خواب بیشتری نیاز دارند، برخی دیگر یک اختلال خواب درمان نشده دارند که آنها را از خواب با کیفیت هر شب باز می‌دارد. اگر شما نیز جزو افرادی هستید که از کیفیت خواب خود رضایت ندارید یا اطرافیان موارد غیر قابل تحملی درمورد خواب شما عنوان می‌کنند، بهتر است که تست خواب انجام دهید. 

در این بخش همراه ما باشید تا جزئیات کامل تست خواب، نحوه انجام آن و درمان مشکلات خواب بعد از تست را توضیح دهیم.

تست خواب چیست؟

 پلی سومنوگرافی که تست خواب نیز نامیده می‌شود  فرآیندی است که با کمک دستگاه‌های مخصوص، تمام وضعیت خواب و کیفیت خواب بررسی می‌شود تا علت اختلالاتی که در خواب پیش می‌آید را شناسایی کنند. به بیان ساده‌تر با پلی سومنوگرافی؛ حرکات چشم، امواج مغزی، سطح اکسیژن خون، وضعیت بدن، خطر حمله قلبی، فعالیت الکتریکی عضلات و میزان‌ایست تنفسی در هنگام خواب اندازه‌گیری می‌شود. به لطف این ‌اندازه‌گیری‌ها تشخیصی که از تست خواب به‌دست می‌آید کاملا دقیق است و بر اساس آن درمان علت اختلال خواب آغاز می‌شود.

چرا به تست خواب نیاز داریم؟

اگر پزشک فکر کند مشکل خواب دارید، انجام تست خواب را پیشنهاد می‌کند. پلی سومنوگرافی به تشخیص اختلالات خواب مانند آپنه خواب، نارکولپسی، پاراسومنیا یا بی خوابی کمک می‌کند. دلیل دیگر برای انجام تست خواب، کمک به تعیین اینکه آیا یک درمان خاص، (مانند درمان فشار مثبت راه هوایی (PAP)) برای بیماران مبتلا به مشکلات تنفسی در طول خواب، به درستی کار می‌کند یا خیر.

چه اختلالاتی با تست خواب مشخص می‌شوند؟

تست پلی سومنوگرافی برای تشخیص اختلالات زیر استفاده می‌شود:

• عرق شبانه
• راه رفتن در خواب
• در خواب حرف زدن
• سردرد در صبح
• صبح خسته از خواب بیدار شوید
• خواب آلودگی در طول روز
• خوابیدن هنگام رانندگی
• عصبی بودن ناشی از بدخوابی
• تشنج‌های صرع در خواب
• دندان گروچه در خواب
• خروپف
• بی‌خوابی مزمن
•  سندرم پا‌های بیقرار دوره‌ای
• مکث تنفس در هنگام خواب  (سندرم آپنه انسدادی خواب)
• کاهش تنفس در مدت زمان طولانی (سندرم هیپوونتیلاسیون)
• مکث تنفس در طول خواب به دلیل محدودیت تنفسی (سندرم آپنه خواب مرکزی)
• مشکل در خواب ماندن
• صرع و اختلال رفتار خواب REM

برخی از این شکایاتی که در بالا ذکر کردیم، به طور معمول مورد توجه بیمار قرار نمی‌گیرد و توسط نزدیکان وی بیان می‌شود. شکایاتی مانند خروپف، آپنه خواب شبانه و حملات خواب در روز که توسط بستگان بیمار گزارش می‌شود نیز باید به دقت ارزیابی شوند. اگر با این شکایات اضافه وزن دارید یا اگر شاخص توده بدنی شما بالای ۳۰ است، اگر بیماری‌هایی مانند نارسایی قلبی، فشار خون بالا ، دیابت، اختلال ریتم قلب و سکته دارید، حتماً باید با پزشک مشورت کنید.

پلی سومنوگرام چیست؟

PSG یک ابزار تشخیصی است که برای تعیین اینکه آیا بیمار شما اختلال خواب دارد یا خیر. پلی سومنوگرافی در طول شب در مرکز خواب یا بیمارستان یا حتی منزل انجام می‌شود. این آزمایش چرخه‌ها و مراحل خواب بیمار را برای شناسایی هرگونه اختلال ناشی از اختلال خواب آنها بررسی می‌کند. بیمار شما به تجهیزات مختلفی متصل می‌شود تا به نظارت بر مواردی مانند موارد زیر کمک کند:

• فعالیت مغز
• فعالیت تنفسی
• فعالیت عضلانی

از طریق تست خواب پزشکان می‌توانند اختلالی را که بیمار از آن رنج می‌برد، ثبت کنند.

علائم اختلالات خواب 

اگر هر یک از علائم زیر را دارید دچار اختلال خواب هستید:

• هنگام خواب با صدای بلند خروپف کنید.
• ناگهان با نفس نفس زدن از خواب بیدار شوید.
• در طول روز احساس خستگی و خواب آلودگی کنید.
• در به خواب رفتن مشکل داشته باشید.

برای کسب اطلاعات بیشتر بخوانید: تشخیص اختلالات خواب

آمادگی‌های لازم قبل از انجام تست خواب

برخی از داروها بر خواب تأثیر می‌گذارند. بنابراین باید پزشک معالج خود را از دارویی که مصرف می‌کنید مطلع کنید. در برخی موارد، داروها پس از مشاوره پزشکی و تحت نظارت پزشک قطع می‌شوند. شما باید از الکل، نوشیدنی‌های کافئین دار مانند قهوه، چای سیاه، کولا و سایر نوشیدنی‌های انرژی زا و غیره بعد از ساعت ۲ بعد از ظهر روز معاینه خودداری کنید. همچنین از آرایش مو و محصولات مراقبتی مانند اسپری، ژل و غیره خودداری کنید.

نحوه انجام تست خواب 

در تست خواب الکترودهایِ روی صورت، پوست سر و بدن بیمار سیگنال‌های الکتریکی را به تجهیزات اندازه گیری می‌فرستند. این سیگنال‌ها که توسط فعالیت مغز و ماهیچه شما تولید می‌شوند در دستگاه ثبت می شوند. الکترودهای EEG (الکتروانسفالوگرام) فعالیت امواج مغزی را اندازه گیری و ثبت می‌کنند. الکترودهای EOG (الکترواکولوگرام) حرکات چشم را ضبط می‌کنند. این حرکات در تعیین مراحل مختلف خواب، به ویژه خواب حرکت سریع چشم (REM) مهم هستند.

الکترودهای EMG (الکترویوگرام) فعالیت ماهیچه‌ها را از ناحیه چانه و پاها ثبت می‌کنند تا حرکات غیرطبیعی در خواب را شناسایی کرده و به تعیین اختلال موجود در خواب کمک کنند. یک حسگر جریان هوای بینی-دهانی را از طریق بینی و دهان شما ثبت می‌کند. کمربندهایی که در اطراف سینه و شکم شما قرار می‌گیرند، تنفس شما را اندازه می‌گیرند. همچنین میزان اکسیژن شما نیز بررسی می‌شود. ECG (الکتروکاردیوگرام) ضربان و ریتم قلب را ثبت می‌کند. میکروفون خروپف فعالیت خروپف را ضبط می‌کند.

بیشتر بخوانید: کلینیک خواب : روش های درمانی ، هزینه ها و نحوه انجام 

کدام پارامترها در تست خواب اندازه گیری می‌شوند؟

تست خواب تمام پارامترهایی را که برای یک خواب آرام مهم هستند اندازه گیری می‌کند. علاوه بر اندازه‌گیری ضربان قلب، میزان اکسیژن در خون، جریان تنفسی و هرگونه حرکات دوره‌ای پا، اندازه‌گیری فعالیت مغز را اندازه گیری می‌کند.

هزینه تست خواب چقدر است؟

هزینه این تست بسته به نوع آزمایش و خدماتی که انجام می‌شود متفاوت است. کلینیک‌های کوچک معمولاً در مقایسه با سیستم‌های بیمارستانی بزرگ هزینه کمتری دریافت می‌کنند. برای برآورد هزینه با کلینیک یا آزمایشگاه مطالعه خواب تماس بگیرید. سپس با شرکت بیمه درمانی خود تماس بگیرید تا مطمئن شوید که آیا هزینه تست خواب را پوشش می‌دهد یا خیر. برای اطلاع از قیمت و خدمت رسانی با شماره تماس‌های ۰۹۰۵۳۰۰۳۰۰۶ و ۰۹۰۵۸۰۰۸۰۰۶ و ۰۲۱۴۲۰۰۰۸۳۰ تماس بگیرید.