تست خواب چیست ؟ راهنمایی کامل و جامع تست خواب!

 امروزه بسیاری از افراد با مشکلات خواب، نداشتن خواب کافی و با کیفیت مواجه هتسند. خوشبختانه امروزه می‌توان با دانستن علت اختلال خواب، آن را درمان کرد. یکی از پرکاربردترین روش‌ها در تشخیص قطعی اختلالات خواب، تست پلی سومنوگرافی است که به آن تست خواب نیز گفته می‌شود. پلی سومنوگرافی امکان ثبت و ارزیابی عینی خواب را فراهم می‌کند. بسیاری از افراد خواب کافی برای عملکرد صحیح بدنشان ندارند. اگر شما نیز جزو افرادی هستید که از کیفیت خواب خود رضایت ندارید یا اطرافیان موارد غیر قابل تحملی درمورد خواب شما عنوان می‌کنند، بهتر است که تست خواب انجام دهید. در این بخش همراه ما باشید تا جزئیات کامل تست خواب، نحوه انجام آن و درمان مشکلات خواب بعد از تست را توضیح دهیم.

تست خواب چیست؟

 تست خواب که به آن پلی سومنوگرافی نیز گفته می‌شود، روشی است که با اندازه گیری ضربان قلب، حرکات چشم، شدت خروپوف و… به شناخت علت بی‌خوابی، بدخوابی و سایر اختلالات خواب کمک می‌کند. انجام  تست خواب  فرآیندی است که با کمک دستگاه‌های مخصوص، تمام وضعیت خواب و کیفیت خواب بررسی می‌شود تا علت اختلالاتی که در خواب پیش می‌آید را شناسایی کنند.  به لطف این ‌اندازه‌گیری‌ها تشخیصی که از تست خواب به‌دست می‌آید کاملا دقیق است و بر اساس آن درمان علت اختلال خواب آغاز می‌شود.

دلیل انجام تست خواب

اگر پزشک فکر کند مشکل خواب دارید، انجام تست خواب را پیشنهاد می‌کند. پلی سومنوگرافی به تشخیص اختلالات خواب مانند آپنه خواب، نارکولپسی، پاراسومنیا یا بی خوابی کمک می‌کند. دلیل دیگر برای انجام تست خواب، کمک به تعیین اینکه آیا یک درمان خاص، (مانند درمان فشار مثبت راه هوایی (PAP)) برای بیماران مبتلا به مشکلات تنفسی در طول خواب، به درستی کار می‌کند یا خیر.

انجام تست خواب باعث شناسایی چه اختلالاتی می‌شود؟

تست پلی سومنوگرافی برای تشخیص اختلالات  خواب زیر استفاده می‌شود:

• عرق شبانه
• راه رفتن در خواب
• در خواب حرف زدن
• سردرد در صبح
• صبح خسته از خواب بیدار شوید
• خواب آلودگی در طول روز
• خوابیدن هنگام رانندگی
• عصبی بودن ناشی از بدخوابی
• تشنج‌های صرع در خواب
• دندان گروچه در خواب
• خروپف
• بی‌خوابی مزمن
•  سندرم پا‌های بیقرار دوره‌ای
• مکث تنفس در هنگام خواب  (سندرم آپنه انسدادی خواب)
• کاهش تنفس در مدت زمان طولانی (سندرم هیپوونتیلاسیون)
• مکث تنفس در طول خواب به دلیل محدودیت تنفسی (سندرم آپنه خواب مرکزی)
• مشکل در خواب ماندن
• صرع و اختلال رفتار خواب REM

برخی از این شکایاتی که در بالا ذکر کردیم، به طور معمول مورد توجه بیمار قرار نمی‌گیرد و توسط نزدیکان وی بیان می‌شود. شکایاتی مانند خروپف، آپنه خواب شبانه و حملات خواب در روز که توسط بستگان بیمار گزارش می‌شود نیز باید به دقت ارزیابی شوند. اگر با این شکایات اضافه وزن دارید یا اگر شاخص توده بدنی شما بالای ۳۰ است، اگر بیماری‌هایی مانند نارسایی قلبی، فشار خون بالا ، دیابت، اختلال ریتم قلب و سکته دارید، حتماً باید با پزشک مشورت کنید.

پلی سومنوگرام یا دستگاه تست خواب چیست؟

PSG یک ابزار تشخیصی است که برای تعیین اینکه آیا بیمار شما اختلال خواب دارد یا خیر. پلی سومنوگرافی در طول شب در مرکز خواب یا بیمارستان یا حتی منزل انجام می‌شود. این آزمایش چرخه‌ها و مراحل خواب بیمار را برای شناسایی هرگونه اختلال ناشی از اختلال خواب آنها بررسی می‌کند. بیمار شما به تجهیزات مختلفی متصل می‌شود تا به نظارت بر مواردی مانند موارد زیر کمک کند:

• فعالیت مغز
• فعالیت تنفسی
• فعالیت عضلانی

از طریق تست خواب پزشکان می‌توانند اختلالی را که بیمار از آن رنج می‌برد، ثبت کنند.

علائم اختلالات خواب 

علائم مشکلات خوابزیاد هستند و بر اساس علت در افراد مختلف متفاوت هستند. اما به طور کلی علائم اختلال خواب عبارت‌اند از:

• خواب‌آلودگی بیش از حد

• مشکل در به خواب رفتن
• از خواب پریدن

• خر و پف

• مکث در تنفس خواب 

• عرق شبانه

• خشکی دهان و احتقان بینی

•  رفلاکس معده

• ناگهان با نفس نفس زدن از خواب بیدار شوید.

• تحریک ‌پذیری یا اضطراب

• عدم تمرکز در کارهای روزمره

• کابوس های شبانه

• افسردگی

• بیماری های قلبی

برای کسب اطلاعات بیشتر بخوانید: تشخیص اختلالات خواب

آمادگی‌های لازم قبل از انجام تست خواب

برخی از داروها بر خواب تأثیر می‌گذارند. بنابراین باید پزشک معالج خود را از دارویی که مصرف می‌کنید مطلع کنید. در برخی موارد، داروها پس از مشاوره پزشکی و تحت نظارت پزشک قطع می‌شوند. شما باید از الکل، نوشیدنی‌های کافئین دار مانند قهوه، چای سیاه، کولا و سایر نوشیدنی‌های انرژی زا و غیره بعد از ساعت ۲ بعد از ظهر روز معاینه خودداری کنید. همچنین از آرایش مو و محصولات مراقبتی مانند اسپری، ژل و غیره خودداری کنید.

نحوه انجام تست خواب 

 رایج‌ترین نوع مطالعات خواب در یک مرکز خواب انجام می‌شود. از شما خواسته می‌شود که تقریباً ۲ ساعت قبل از خواب در محل حاضر شوید. آزمایش خواب معمولی معمولاً در طول شب انجام می‌شود.  سپس الکترودهایی را روی چانه، پوست سر و لبه بیرونی پلک شما قرار می‌دهند. اینها باید هنگام خواب در جای خود باقی بمانند. سیگنال‌های الکترودها هنگام بیداری (با چشمان بسته) و در هنگام خواب ثبت می‌شوند. مانیتورهایی به قفسه سینه متصل خواهند شد تا ضربان قلب، تنفس و… را ثبت کنند.

 هنگامی که آزمایش  خواب شروع می‌شود، فرد روی یک تخت در آزمایشگاه خواب دراز می‌کشد و در طول مدت آزمایش می‌خوابد. در طول خواب، الکترودها و حسگرها بسیاری از عملکردهای فیزیولوژیکی مانند امواج مغزی، حرکات چشم، ریتم قلب، تعداد تنفس و حرکات بدن را ثبت می‌کنند. این داده‌ها توسط کارکنان آزمایشگاه خواب روی رایانه ثبت می‌شود و بعداً توسط متخصص خواب بررسی می‌شود.

سیگنال‌هایی که اندازه گیری می‌شود شامل موارد زیر است:

• الکترودهای EEG (الکتروانسفالوگرام) فعالیت امواج مغزی را اندازه گیری و ثبت می‌کنند.
• الکترودهای EOG (الکترواکولوگرام) حرکات چشم را ضبط می‌کنند. این حرکات در تعیین مراحل مختلف خواب، به ویژه خواب حرکت سریع چشم (REM) مهم هستند.
• الکترودهای EMG (الکترویوگرام) فعالیت ماهیچه‌ها را از ناحیه چانه و پاها ثبت می‌کنند تا حرکات غیرطبیعی در خواب را شناسایی کرده و به تعیین اختلال موجود در خواب کمک کنند.
• یک حسگر جریان هوای بینی-دهانی را از طریق بینی و دهان شما ثبت می‌کند. کمربندهایی که در اطراف سینه و شکم شما قرار می‌گیرند، تنفس شما را اندازه می‌گیرند.
• همچنین میزان اکسیژن شما نیز بررسی می‌شود. ECG (الکتروکاردیوگرام) ضربان و ریتم قلب را ثبت می‌کند. میکروفون خروپف فعالیت خروپف را ضبط می‌کند.

تست خواب  در منزل:

تست خواب را می‌توان در خانه به‌جای مرکز خواب انجام داد. برای کمک به تشخیص اختلال خواب در منزل می‌توان از دستگاه‌های خواب قابل حمل استفاده کرد. یک تکنسین آموزش‌دیده برای نصب دستگاه به خانه شما می‌آید. پس از اتمام ضبط در صبح، اتصالات دستگاه قطع شده و در مرکز آنالیز می‌شود.

سی پپ و تست خواب CPAP

بسیاری این سوال را دارند که آیا دستگاه سی پپ نیز بخشی از آزمایش خواب است یا خیر! باید گفت Cpap یک درمان فشار مثبت مداوم راه هوایی است که تضمین می‌کند که مجاری تنفسی فوقانی در طول خواب باز می‌ماند و سعی می‌کند خواب و راحتی تنفسی را برای افرادی که در هنگام خواب دچار ناراحتی و اختلالات تنفسی می‌شوند، فراهم کند. قبل از تجویز این دستگاه باید تست خاب انشود تا پزشک بتواند بررسی کنه که آیا علت اختلال مشکلات تنفسی است یا خیر.

بیشتر بخوانید: کلینیک خواب : روش های درمانی ، هزینه ها و نحوه انجام 

کدام پارامترها در تست خواب اندازه گیری می‌شوند؟

تست خواب تمام پارامترهایی را که برای یک خواب آرام مهم هستند اندازه گیری می‌کند. در واقع تست خواب چرخه و مراحل خواب را با ثبت داده‌های مطالعه خواب اندازه‌گیری می‌کند که شامل موارد زیر است:

• جریان هوا به داخل و خارج از ریه‌ها در طول تنفس
• سطح اکسیژن خون
• موقعیت بدن
• امواج مغزی (EEG)
• ایست تنفسی و سرعت در هنگام خواب
• فعالیت الکتریکی عضلات
• حرکت چشم
• ضربان قلب

هزینه تست خواب چقدر است؟

هزینه این تست بسته به نوع آزمایش و خدماتی که انجام می‌شود متفاوت است. کلینیک‌های کوچک معمولاً در مقایسه با سیستم‌های بیمارستانی بزرگ هزینه کمتری دریافت می‌کنند. برای برآورد هزینه با کلینیک یا آزمایشگاه مطالعه خواب تماس بگیرید. سپس با شرکت بیمه درمانی خود تماس بگیرید تا مطمئن شوید که آیا هزینه تست خواب را پوشش می‌دهد یا خیر. برای اطلاع از قیمت و خدمت رسانی با شماره تماس‌های ۰۹۰۵۳۰۰۳۰۰۶ و ۰۹۰۵۸۰۰۸۰۰۶ و ۰۲۱۴۲۰۰۰۸۳۰ تماس بگیرید. 

فیلم تست خواب

اگر برای شما ابهاماتی در خصوص تست خواب وجود دارد. پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی پیشتر با نحوه انجام تست خواب ویدئو زیر را تماشا فرمایید: