سینوزیت: هرآنچه که باید در مورد آن بدانید!
احتمالا بارها نام سینوزیت را شنیدهاید، این بیماری یک نوع بیماری عفونی است که در سینوسها اتفاق میافتد. این بیماری زمانی ایجاد میشود که بافت پوششی سینوسها متورم یا ملتهب شود. معمولا در نتیجه یک واکنش التهابی یا عفونت ناشی از یک ویروس، باکتری یا قارچ رخ میدهد. در این مقاله، به تمام نکات مهم در مورد آن خواهیم پرداخت، تا آخر مقاله، همراه ما باشید.
سینوزیت چیست؟
سینوسها فضاهای پر از هوا در جمجمه هستند. آنها در پشت پیشانی، استخوانهای بینی، گونهها و چشمها قرار دارند. سینوسهای سالم هیچ باکتری یا میکروب دیگری ندارند؛ در بیشتر مواقع، مخاط قادر به تخلیه و جریان هوا از طریق سینوسها است. سینوزیت، یک وضعیت التهابی است که در سینوسها، فضاهای پر هوا و خالی در استخوانهای صورت، رخ میدهد. این التهاب معمولاً ناشی از عفونت و التهاب مجاری تنفسی بالا است و میتواند به علت سرماخوردگی، عفونت بینی و گلو، آلرژی و یا عوامل دیگری ایجاد شود.
انواع سینوزیت
سینوزیت به دو نوع اصلی تقسیم میشود: سینوزیت حاد و سینوزیت مزمن. هر کدام از این انواع سینوزیت دارای ویژگیها و علائم خاص خود هستند.
سینوزیت حاد
در سینوزیت حاد، التهاب به طور ناگهانی رخ میدهد و معمولاً به علت عفونت باکتریایی یا ویروسی ایجاد میشود. عفونت بینی، سرماخوردگی، آنفولانزا و عفونتهای تنفسی بالا میتوانند عوامل ایجاد کننده سینوزیت حاد باشند. علائم سینوزیت حاد شامل مواردی مانند: درد و فشار در ناحیه سینوسی، تورم صورت، ترشحات بینی چسبنده و غلیظ، خستگی، سرفه و تب میشوند.
سینوزیت مزمن
سینوزیت مزمن، وقتی رخ میدهد که التهاب به صورت مداوم و برای مدت زمان طولانیتر ادامه داشته باشد. ممکن است نتیجه عفونتهای مکرر سینوسها، التهاب مزمن بینی، آلرژیها، تغییرات ساختاری در سینوسها یا عوامل دیگر باشد. علائم نوع مزمن شامل مواردی مانند: درد و فشار مزمن در ناحیه سینوسی، ترشحات بینی چسبنده و غلیظ، خستگی، سرفه، تب و کاهش حس بو میشوند. درمان این بیماری، ممکن است شامل درمان دارویی، تجویز آنتیبیوتیکها، استفاده از آنتیهیستامینها، استفاده از مسکنها، تزریق محلی مواد ضد التهاب یا در موارد شدیدتر، جراحی تخلیه سینوسها باشد.
بیشتر بخوانید: سرفه خشک: علت،علائم و روشهای درمان و جلوگیری از آن!
علل بروز سینوزیت
دلایلی که میتوانند باعث ابتلا به سینوزیت شوند عبارتاند از:
- موهای کوچک در سینوسها نمیتوانند مخاط را به درستی به بیرون منتقل کنند. این ممکن است به دلیل برخی شرایط پزشکی باشد.
- سرماخوردگی و آلرژی ممکن است باعث ترشح بیش از حد مخاط شود یا دهانه سینوسها را مسدود کند.
- انحراف تیغه بینی، خار استخوان بینی یا پولیپ بینی ممکن است دهانه سینوسها را مسدود کند.
- عفونت مزمن میتواند باعث تورم و التهاب مخاط شود.
عوامل سینوزیت
موارد زیر ممکن است خطر ابتلا به سینوزیت را در افزایش دهد، این عوامل عبارتاند از:
- رینیت آلرژیک یا تب یونجه
- رفتن به مهد کودک
- بیماریهایی که از عملکرد صحیح مژک جلوگیری میکنند
- تغییرات ارتفاع (پرواز یا غواصی)
- آدنوئیدهای بزرگ
- سیگار کشیدن
- تضعیف سیستم ایمنی ناشی از HIV یا شیمی درمانی
- ساختارهای غیر طبیعی سینوسی
- فیبروز سیستیک
علائم
نشانههای سینوزیت، اغلب به دنبال سرماخوردگی است که بهتر نمیشود یا بعد از ۷ تا ۱۰ روز بدتر میشود. این علامتها عبارتاند از:
- بوی بد دهان
- از دست دادن بویایی
- سرفه، اغلب در شب بدتر میشود
- خستگی و احساس مریضی
- تب
- سردرد
- درد شبیه فشار، درد پشت چشم، دندان درد یا حساسیت صورت
- گرفتگی و ترشح بینی
- گلودرد و ترشحات پس از بینی
- علائم سینوزیت مزمن مانند سینوزیت حاد است. با این حال، علائم خفیفتر هستند و بیش از ۱۲ هفته طول میکشند.
نشانه سینوزیت در کودکان
علامتهای این بیماری در کودکان عبارتاند از:
- سرماخوردگی یا بیماری تنفسی که بهبود یافته و سپس بدتر میشود
- تب بالا همراه با ترشحات تیره بینی که حداقل ۳ روز طول میکشد
- ترشحات بینی، با یا بدون سرفه، که بیش از ۱۰ روز وجود داشته و بهبود نمییابد.
عوارض احتمالی
اگرچه بسیار نادر است، اما ممکن است برخی عوارض بروز پیدا کنند، این عوارض عبارتاند از:
- آبسه
- عفونت استخوان (استئومیلیت)
- مننژیت
- عفونت پوست اطراف چشم (سلولیت اوربیتال)
تشخیص سینوزیت
پزشک معمولا برای تشخیص سینوزیت نشانههایی را مورد بررسی قرار میدهد و معایناتی را انجام میدهد که عبارتاند از:
معاینه
- بررسی وجود علائم پولیپ در بینی
- تابش نور در برابر سینوس، برای علائم التهاب
- ضربه زدن روی ناحیه سینوس برای یافتن عفونت
- استفاده از دوربین فیبراپتیک (که آندوسکوپی بینی یا رینوسکوپی نامیده میشود) برای تشخیص سینوزیت
آزمایشات
تستهای تصویربرداری که ممکن است برای تصمیم گیری در مورد درمان استفاده شوند عبارتاند از:
- سی تی اسکن سینوسها برای کمک به تشخیص یا مشاهده دقیقتر استخوانها و بافتهای سینوسها
- ام آر آی سینوسها در صورت وجود تومور یا عفونت قارچی
- تست آلرژی
- آزمایش خون برای HIV یا سایر آزمایشات برای عملکرد ضعیف سیستم ایمنی
- کشت ترشحات بینی
- سیتولوژی بینی
- آزمایش کلرید عرق برای فیبروز کیستیک
پیشگیری
روشهای جلوگیری از بیماری سینوزیت عبارتاند از:
- بهترین راه برای جلوگیری از Sinusitis، اجتناب از سرماخوردگی و آنفولانزا یا درمان سریع مشکلات است.
- کنترل آلرژیها
- تزریق سالانه واکسن آنفولانزا
- کاهش استرس
- رعایت اصول بهداشتی و شستشو دستان
- دوری از دود و آلایندهها
- نوشیدن مایعات برای حفظ رطوبت بدن
- مصرف داروهای ضد احتقان
- درمان آلرژیها
روشهای کنترل و کاهش
برای کمک به کاهش درد یا فشار سینوس باید نکاتی را رعایت کرد که عبارتاند از:
- زمانی که عفونت یا التهاب در سینوس دارید از پرواز خودداری کنید.
- از تغییرات شدید دما، تغییرات ناگهانی دما و خم کردن سر به سمت جلو و پایین اجتناب کنید.
- مصرف استامینوفن یا ایبوپروفن را امتحان کنید.
درمان سینوزیت
روشهایی برای درمان بیماری سینوزیت وجود دارد که عبارتاند از:
درمان خانگی
برای درمان خانگی، اقداماتی باید انجام شود که عبارتاند از:
- چند بار در روز یک دستمال گرم و مرطوب را روی صورت خود بمالید.
- برای رقیق شدن مخاط، مایعات زیادی بنوشید.
- بخور کردن، بخار را ۲ تا ۴ بار در روز استنشاق کنید.
- چند بار در روز با محلول نمک را در بینی اسپری کنید.
- برای شستن سینوسها از قوری نتی یا بطری آب نمک استفاده کنید.
نکته: در استفاده از اسپریهای ضد احتقان بینی مانند اکسی متازولین یا نئوسینفرین احتیاط کنید. ممکن است در ابتدا کمک کنند، اما استفاده از آنها برای بیش از ۳ تا ۵ روز میتواند گرفتگی بینی را بدتر کرده و منجر به وابستگی شود.
دارو
در اکثر مواقع برای سینوزیت حاد نیازی به آنتی بیوتیک نیست. بیشتر این عفونتها خود به خود از بین میروند. استفاده از آنتی بیوتیکها به احتمال زیاد برای مواردی تجویز میشوند که عبارتاند از:
- کودکانی که ترشحات بینی با سرفه دارند، که بعد از ۲ تا ۳ هفته بهتر نمیشوند.
- تب بالاتر از ۱۰۲.۲ درجه فارنهایت (۳۹ درجه سانتیگراد)
- سردرد یا درد در صورت
- تورم شدید اطراف چشم
درمانهای دیگر
سایر درمانهای سینوزیت عبارتند از:
- واکسنهای آلرژی برای کمک به جلوگیری از عود بیماری
- اجتناب از محرکهای آلرژی
- اسپریهای کورتیکواستروئید بینی و آنتی هیستامینها برای کاهش تورم، به خصوص اگر پولیپ بینی یا آلرژی وجود داشته باشد.
- کورتیکواستروئیدهای خوراکی
- جراحی برای بزرگ کردن دهانه سینوس و تخلیه سینوسها نیز ممکن است مورد نیاز باشد.
کلام پایانی
بیشتر عفونتهای سینوسی را میتوان با اقدامات خودمراقبتی و درمان پزشکی درمان کرد. اگر به صورت مکرر سینوزیت عود کند، باید از نظر دلایل مانند پولیپ بینی یا سایر مشکلات مانند آلرژی بررسی شود. در این مقاله تمام اطلاعات مهم در مورد انواع، راههای تشخیص و درمان Sinusitis را بررسی کردیم.
سوالات متداول
نوع سینوزیت حاد باید در مدت ۵ تا ۱۰ روز درمان شود و نوع مزمن باید در مدت ۳ تا ۴ هفته درمان شود.
علائم شما پس از ۳ ماه درمان از بین نروند و یا هر سال بیش از ۲ یا ۳ دوره سینوزیت حاد داشته باشید. اکثر عفونتهای قارچی سینوسی نیاز به جراحی دارند همچنین، برای ترمیم انحراف سپتوم یا پولیپ بینی ممکن است از عود بیماری جلوگیری کند.
