تب یونجه (رینیت آلرژیک)، یک پاسخ آلرژیک از سیستم ایمنی بدن است که باعث عطسه، آبریزش بینی و خارش چشم می‌شود. رینیت آلرژیک، می‌تواند توسط آلرژن‌های فصلی مانند: گرده‌ها و علف‌ها و یا عوامل محرک در طول سال مانند کنه‌های گرد و غبار و خز حیوانات ایجاد شود. اگر علائم آن ادامه دار باشد و زندگی روزمره را تحت تاثیر قرار دهد، باید به پزشک مراجعه کرد. در این مقاله به بررسی تمام نکات مهم در مورد این بیماری مانند: علائم، عوارض، عوامل خطر و راه‌های تشخیص و درمان آن خواهیم پرداخت، در ادامه همراه ما باشید. 

تب یونجه چیست؟ 

تب یونجه، نام رایج رینیت آلرژیک است. این وضعیت، واکنشی را توصیف می‌کند که هنگام تماس بینی یا چشمان با آلرژن ها، که موادی هستند که افراد به آن‌ها حساس هستند، رخ می‌دهد. آلرژن‌ها می‌توانند شامل گرده‌ها، کنه‌های گرد و غبار، کپک ها، شوره حیوانات یا مواد دیگر باشند. برای برخی افراد، قرار گرفتن در معرض این آلرژن‌ها می‌تواند پاسخ ایمنی (سیستم دفاعی طبیعی بدن) را ایجاد کند که منجر به تورم و التهاب در پوشش داخلی بینی (معروف به رینیت) می‌شود. 

علائم تب یونجه 

علائم شایع تب یونجه عبارت‌اند از: 

• خارش، آبریزش یا مسدود شدن بینی
• خارش یا آبریزش چشم
• عطسه مکرر
• نیاز به نفس کشیدن از دهان 
• نیاز به صاف کردن گلو 
• احساس سرماخوردگی که از بین نمی‌رود
• خروپف در هنگام خواب

علامت‌های کمتر شایع تب یونجه ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• عدم توانایی خواب عمیق، که منجر به احساس خستگی در طول روز می‌شود
• مشکل در تمرکز
• سردردهای مکرر 
• درد در صورت
• گلودردهای مکرر
• کاهش حس بویایی
• عفونت‌های مکرر سینوسی در بزرگسالان
• عفونت‌های مکرر گوش (اوتیت) در کودکان

عوامل تب یونجه

آلرژن‌های رایجی که موجب بروز نشانه‌های رینیت آلرژیک می‌شوند عبارت‌اند از: 

• چمن، علف‌های هرز و گرده درختان
• کنه‌های گرد و غبار و خود گرد و غبار
• مو یا پوست حیوانات
• کپک‌ها و هاگ‌های قارچی
• آلاینده‌های هوا
• لاتکس

نکته: ممکن است علائم تب یونجه، بسته به آلرژن‌هایی که به آن‌ها حساس هستید را فقط در زمان‌های خاصی از سال (مانند بهار یا تابستان) تجربه کنید. رینیت آلرژیک و سایر آلرژی‌ها نیز می‌توانند تحت تأثیر ژن‌های شما قرار گیرند؛ ممکن است محرک‌های مشابه یا متفاوتی برای اعضای خانواده خود داشته باشید. 

عوارض تب یونجه 

رینیت آلرژیک می‌تواند باعث بروز عوارضی شود که عبارت‌اند از: 

• افزایش خطر ابتلا به آسم
• خواب آشفته
• خستگی در طول روز
• سردرد
• تمرکز ضعیف
• عفونت‌های مکرر گوش مانند اوتیت میانی در کودکان و عفونت‌های سینوسی در بزرگسالان

بیشتر بخوانید: علائم آسم: ۶ نشانه‌ی مهم که باید به آن توجه کنید!

شرایط مراجعه به پزشک

اکثر مردم می‌توانند تب یونجه را به تنهایی مدیریت یا تسکین دهند. با این حال، شرایط مراجعه به پزشک عبارت‌اند از: 

• پایداری علائم: به این معنی که علائم را حداقل ۴ روز در هفته، حداقل ۴ هفته یا بیشتر تجربه کنید
• متوسط ​​یا شدید بودن علائم: به این معنی که علائم بر خواب و فعالیت‌های روزانه مانند: کار، مدرسه، ورزش و اوقات فراغت تاثیر گذارد.

تشخیص تب یونجه

پزشک می‌تواند با پرسش‌های دقیق درباره علائم و بررسی محرک‌های احتمالی در محل کار، شدت علائم و اینکه بیماری چقدر بر زندگی روزمره تأثیر می‌گذارد، آن را تشخیص دهد. به صورت کلی راه‌های تشخیص عبارت‌اند از: 

سابقه بیماری

پزشک، تب یونجه را از توضیحات علائم و زمان بروز آن‌ها تشخیص می‌دهد. او همچنین ممکن است از بیمار بپرسد که چه داروهای را برای بهبود علائم مصرف کرده است. همچنین بهتر است که هرگونه محرک که در محیط کار یا خانه وجود دارد و اینکه بیماری چگونه بر کیفیت زندگی تأثیر می‌گذارد را یادداشت کرده و به پزشک اطلاع داد. 

معاینه جسمی

برای رد سایر علل علائم، پزشک مواردی را بررسی می‌کند که عبارت‌اند از: 

• بررسی چشم و بینی بیمار 
• ارزیابی قدرت تنفس از بینی
• چک کردن سوراخ‌های بینی، با یک دوربین خاص (یک دوربین کوچک متصل به یک لوله بلند و نازک) 
• بررسی گلو و دهان بیمار

آزمایشات تشخیص تب یونجه

برای تشخیص رینیت آلرژیک، نیاز به انجام برخی آزمایش‌ها است که عبارت‌اند زا: 

تست آلرژی

آزمایش آلرژی (به عنوان مثال، استفاده از آزمایش خون یا آزمایش پوستی) راه اصلی برای فهمیدن این است که آیا نشاه‌‌های تب یونجه توسط یک آلرژن خاص ایجاد شده است یا خیر؟ 

تست خراش پوستی

اگر تست خراش پوستی انجام شود، مقدار کمی از یک آلرژن مشکوک روی پوست بیمار اعمال می‌شود (معمولاً روی ساعد، بازو یا پشت). سپس پزشکی که آزمایش را انجام می‌دهد، پوست را در جایی که ماده حساسیت‌زا قرار داده شده است، سوراخ می‌کند. اگر حساسیت به این آلرژن خاص وجود داشته باشد، محل خراش متورم شده و در آن جا احساس خارش ایجاد می‌شود. این وضعیت، معمولاً در عرض ۲ ساعت از بین می‌رود. اگرچه تست خراش پوستی می‌تواند ناراحت کننده باشد، اما اکثر مردم آن را قابل تحمل می‌دانند. 

نکته: هرگونه آزمایش آلرژی باید در کنار سابقه و علائم رینیت آلرژی در نظر گرفته شود. نتیجه مثبت آزمایش، در واقع ثابت نمی‌کند که آلرژن باعث بیماری تب یونجه می‌شود، فقط نشان می‌دهد که بدن بیمار به این ماده حساسیت دارد. انجام بیش از حد تست‌های آلرژی ممکن است گاهی باعث سردرگمی و ایجاد تغییرات غیرضروری در شیوه زندگی شود. 

درمان تب یونجه

تب یونجه را بسته به شدت علائم و نوع آلرژی، می‌توان به ۴ روش اصلی درمان کرد که عبارت‌اند از: 

قرار نگرفتن در معرض آلرژن ها: اگر فرد می‌داند که کدام آلرژن‌ها باعث تحریک تب یونجه می‌شوند، باید از قرار گرفتن در معرض آن‌ها جلوگیری کند. 

شستشوی بینی

برای برخی افراد، اسپری‌ها یا سرم‌های شوینده بینی، به صورت قابل‌توجهی علائم رینیت آلرژی را تسکین می‌دهند. این رویکردهای غیر دارویی بی‌خطر هستند و اغلب می‌توانند به تسکین علائم کمک کنند. 

داروها

معمولا داروها نمی‌توانند تب یونجه را درمان کنند، اما می‌توانند علائم را به طور موثری کاهش دهند. دارو‌ها عبارت‌اند از: 

• کورتیکواستروئیدهای داخل بینی: این اسپری‌ها، به طور موثری التهاب در پوشش بینی ناشی از تب یونجه یا سایر شرایط را کاهش می‌دهند. اسپری‌های بینی کورتیکواستروئیدی باید به طور منظم و صحیح استفاده شوند تا موثر باشند. 
• آنتی هیستامین‌ها: این داروها علائم رینیت آلرژیک را با مسدود کردن عملکرد هیستامین که بدن در پاسخ به قرار گرفتن در معرض یک آلرژن آزاد می‌کند، کنترل می‌کند. به این ترتیب آنتی هیستامین‌ها علائم واکنش آلرژیک را کاهش می‌دهند، به صورت قرص، شربت، اسپری بینی و قطره چشم در دسترس هستند. 
• داروهای ترکیبی: این داروها حاوی یک آنتی هیستامین و یک کورتیکواستروئید داخل بینی هستند. آن‌ها مزایای هر دو دارو را ارائه می‌دهند. 
• اسپری‌های ضد احتقان: این اسپری‌ها، باعث رفع انسداد و خشکی بینی می‌شوند، اما نباید بیش از چند روز در یک نوبت استفاده شوند. 
• قرص‌های ضد احتقان: این قرص‌ها، مانند اسپری‌های ضد احتقان عمل می‌کنند. اما ممکن است، عوارض جانبی مانند: لرزش، مشکل در خواب، اضطراب یا افزایش فشار خون داشته باشند. 

ایمونوتراپی

روش درمانی ایمونوتراپی، درمانی است که برای کاهش شدت واکنش بدن به یک آلرژن طراحی شده است. این روش، با قرار دادن تدریجی فرد در معرض دوزهای افزایشی آلرژن، چه به صورت تزریقی یا خوراکی، عمل می‌کند. این یک گزینه درمانی طولانی مدت است و فقط باید توسط متخصص پزشکی مانند ایمونولوژیست انجام شود. 

کلام پایانی 

به صورت کلی می‌توان گفت که تب یونجه، یک نوع آلرژی است که باعث علائمی مانند: آبریزش بینی و چشم و همچنین خارش آن‌ها می‌شود. این بیماری باید کنترل و درمان شود، در صورت درمان نشدن ممکن است حتی باعث بروز بیماری آسم آلرژیک شود. عوارض شایع آن عفونت گوش در کودکان و عفونت سینوزیت در بزرگسالان است. در این مقاله به صورت کامل راه‌های تشخیص و درمان آن را مورد بررسی قرار دادیم.

سوالات متداول