سرفه خشک یک نوع سرفه است که همراه با عدم تولید مخاط یا ترشحاتی از راه تنفسی همراه است. در این نوع سرفه، بیمار فقط احساس تحریک و تنگی در ناحیه گلوی خود دارد. با این حال، سرفه خشک ممکن است به علامتی از بیماری زمینه‌ای مانند التهاب راه تنفسی بالا، آنفولانزا، آسم، بیماری‌های ریه و در بعضی موارد حتی نارسایی قلبی اشاره کند. در صورتی که سرفه خشک شما به مدت طولانی ادامه داشته و علائم دیگری مانند تنگی نفس، تب، درد یا خلط خونریزی همراه باشد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما میتواند علت سرفه خشک را تشخیص دهد و توصیه‌هایی برای درمان آن ارائه کند.

سرفه خشک چیست؟

سرفه خشک یک نوع سرفه‌ای است که هنگام سرفه‌ کردن، بدون تولید مواد ترشحی مثل ترشحات صفراوی یا مخاط از حلق و راه‌های تنفسی بیرون می‌آید. این نوع سرفه ممکن است به علت تحریک حساسیت در راه‌های تنفسی یا ترشحات کمتری که تولید می‌شوند، ایجاد شود. دلایل مختلفی برای سرفه خشک وجود دارد، از جمله عواملی مانند التهاب حلق، التهاب ریه، عفونت‌های تنفسی، آلرژی‌ها، تحریک ترشحات بینی، دود سیگار و تحریکات محیطی مانند آلودگی هوا و گرد و غبار.

علت سرفه خشک چیست؟

سرفه خشک ممکن است به علت‌های مختلفی رخ دهد. برخی از این علل عبارتند از:

• التهاب راه تنفسی بالا: سرفه خشک ممکن است نشانه‌ای از التهاب گلو، آنتیوز، سینوزیت (التهاب عنکبوتی) یا فرم‌های دیگر التهاب راه تنفسی بالا باشد.
• آنفولانزا: ویروس آنفلوانزا می‌تواند سرفه خشک، تب، خستگی و سایر علائم را ایجاد کند.
• آسم: سرفه خشک ممکن است نشانه‌ای از آسم باشد. در آسم، مجاری هوایی تحتانی بیمار به شکل ناگهانی تنگ می‌شوند و باعث سرفه خشک و تنفس سخت می‌شود.
• بیماری‌های ریه: برخی بیماری‌های ریه مانند برونشیت مزمن، آنفیزم، سیستیک فیبروزیس و سارکوئیدوز نیز ممکن است سرفه خشک را ایجاد کنند.
• نارسایی قلبی: در بعضی از موارد، سرفه خشک ممکن است نشانه‌ای از نارسایی قلبی باشد. در این بیماری، قلب نمی‌تواند به طور کامل خون را به بدن پمپاژ کند و مایعات در ریه‌ها جمع می‌شوند که سبب سرفه خشک می‌شوند.

درمان سرفه خشک بستگی به علت اساسی آن دارد. معمولاً برای تسکین سرفه خشک، از داروهای ضد سرفه خشک، دستورالعمل‌های خانگی مانند مصرف مایعات گرم، استفاده از بخور و همچنین درمان علت بنیادی استفاده می‌شود. بهتر است برای تشخیص و درمان دقیق، به پزشک مراجعه کنید.

سرفه خشک چه علائمی دارد؟

علائم سرفه خشک ممکن است متنوع باشد و بستگی به علت موجود داشته باشد. در ادامه، برخی از علائم معمولی سرفه خشک را برای شما بررسی می‌کنیم. این علائم عبار‌ت‌اند از:

• سرفه بدون تولید مخاط: سرفه خشک معمولاً باعث تحریک و تنگی در ناحیه گلو می‌شود، اما همراه با تولید مخاط نیست.
• تنگی نفس: در بعضی موارد، سرفه خشک همراه با تنگی نفس است. این وضعیت ممکن است نشانه‌ای از وجود مشکل در مجاری هوایی باشد، مانند آسم یا برونشیت مزمن.
• درد یا تحریک در ناحیه گلو: سرفه خشک ممکن است به همراه درد، تحریک یا حس سوزش در ناحیه گلو همراه باشد. این امر ممکن است نشانه‌ای از التهاب گلو، آنتیوز، سینوزیت یا عوامل دیگر در راه تنفسی بالا باشد.
• خستگی و ضعف عمومی: در برخی موارد، سرفه خشک ممکن است همراه با خستگی و ضعف عمومی باشد.
• گلودرد: سرفه خشک می‌تواند همراه با گلودرد باشد. این وضعیت می‌تواند باعث ناراحتی و درد در هنگام بلع یا صحبت شود.
• سایر علائم همراه: بسته به علت زمینه‌ای سرفه خشک، علائم اضافی ممکن است وجود داشته باشد. به عنوان مثال، اگر سرفه به دلیل عفونت تنفسی باشد، ممکن است تب، احتقان، سردرد یا بدن درد را تجربه کنید. در شرایطی مانند آسم، ممکن است خس خس سینه یا تنگی نفس نیز داشته باشید.

توجه به این نکته مهم است که علائم سرفه خشک بسته به فرد و علت زمینه‌ای ممکن است متفاوت باشد. اگر سرفه خشک مداوم یا شدید را تجربه می‌کنید، توصیه می‌شود برای تشخیص دقیق و درمان مناسب با یک متخصص مشورت کنید.

همچنین بیش‌تر بخوانید: علت سرفه‌های طولانی مدت!

سرفه خشک چگونه درمان می‌شود؟

درمان سرفه خشک بستگی به علت آن دارد. در ادامه، چندین روش درمانی رایج برای سرفه خشک را بررسی می‌کنیم. روش‌های درمان سرفه خشک عبارت‌اند از:

• داروهای ضد سرفه خشک
• هیدراتاسیون
• بخور
• خلط‌گیرها

در ادامه به بررسی هریک از این موارد پرداخته‌ایم.

داروهای ضد سرفه خشک

ممکن است پزشک داروهای ضد سرفه خشک را تجویز کند. این داروها معمولاً موثر در کاهش تحریک و تسکین سرفه هستند. برخی از داروهای ضد سرفه خشک شامل دکسترومتورفان، کدئین، بنزواتات و هیدروکودون می‌شوند. با این حال، باید توجه داشت که استفاده نادرست یا بیش از حد از داروهای ضد سرفه ممکن است عوارض جانبی و مشکلات دیگری را ایجاد کند. بهتر است دستورات پزشک را رعایت کنید و همواره با او درباره هر نگرانی یا عوارض جانبی صحبت کنید.

هیدراتاسیون

نوشیدن مقدار کافی آب و مایعات گرم می‌تواند به کاهش سرفه خشک کمک کند. مایعات گرم می‌توانند به تسکین و آرامش مجاری تنفسی کمک کنند و خشکی و تحریک در ناحیه گلو را کاهش دهند. می‌توانید از آب، چای گرم، سوپ‌ها و بخور‌های طبیعی مثل عسل و لیمو استفاده کنید.

بخور

بخور آب گرم می‌تواند مجاری تنفسی را مرطوب کند و از خشکی و تحریک آنها جلوگیری کند. اما به خاطر احتمال بروز سوختگی، لطفاً با احتیاط و مراقبت از بخور استفاده کنید.

خلط‌گیرها

استفاده از خلط‌گیرها می‌تواند به کاهش تحریک و تسکین سرفه خشک کمک کند. این دستگاه‌ها با کمک بخار آب یا داروهای خلط‌گیر، مواد مرطوب کننده را به مجاری تنفسی ارسال می‌کنند و از خشکی و تحریک آنها جلوگیری می‌کنند.

چگونه از سرفه خشک جلوگیری کنیم؟

برای جلوگیری از سرفه خشک، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

اجتناب از عوامل تحریک کننده

سعی کنید از عواملی مانند دود سیگار، آلودگی هوا، هوای خشک و مواد آلرژی‌زا اجتناب کنید. استفاده از ماسک یا راه‌های دیگر محافظتی در برابر آلودگی همچنین می‌تواند به کاهش سرفه خشک کمک کند.

مصرف مایعات

مصرف مایعات به صورت منظم می‌تواند به حفظ رطوبت در گلو و تهویه درست مجاری تنفسی کمک کند. آب، چای گرم، نوشیدنی‌های آبمیوه‌ای و سوپ از مایعات مفید برای مصرف هستند.

استفاده از دستگاه بخور

استنشاق بخار آب گرم از طریق دستگاه بخور یا دستمال مرطوب می‌تواند به تسکین سرفه خشک کمک کند. می‌توانید به بخار آب اسانس‌های طبیعی مانند روغن اسطوخودوس یا نعناع اضافه کنید.

اجتناب از تحریک مجاری تنفسی

سعی کنید از مواد تحریکی مانند آلکل و ادویه‌جات قوی خودداری کنید، زیرا ممکن است مجاری تنفسی را تحریک کرده و سرفه را تشدید کنند.

تغذیه سالم

تغذیه مناسب و مصرف مواد غذایی سالم می‌تواند به افزایش ایمنی بدن و کاهش عوارض التهابی کمک کند. مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه، گرم‌کردن غذاها و مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین C می‌تواند به بهبود وضعیت سرفه خشک کمک کند.

با این حال، اگر سرفه خشک شما مزمن است یا مشکلاتی دارید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا علت سرفه را تشخیص دد و درمان مناسبی را انتخاب کند. پزشک شما می‌تواند بر اساس علت سرفه و وضعیت شما، راهنمایی‌های دقیق‌تری ارائه دهد و داروی مناسب را تجویز کند.