عفونت‌های تنفسی یا به عبارتی عفونت ریه یکی از شایع‌ترین دلایل مراجعه به پزشک است. بیماری‌های تنفسی از عفونت‌های خفیف‌تر سرماخوردگی و آنفولانزا گرفته تا بیماری‌های مزمن بسیار مشکل‌ساز مانند آسم و برونشیت را شامل می‌شود. هر شرایطی که بر جریان هوا به ریه‌ها و برگشتن آن‌ها تأثیر می‌گذارد باید جدی گرفته شود. یک رژیم غذایی مغذی و متعادل می‌تواند به پیشگیری یا کاهش شدت برونشیت، ذات‌الریه و سایر عفونت‌های ریه کمک کند، زیرا افراد سالم بهتر می‌توانند با علل زمینه‌ای مبارزه کنند. در ادامه به معرفی روند تغذیه در بیماری‌های تنفسی خواهیم پرداخت.

تغذیه در بیماری‌های تنفسی

در بیماران مبتلا به مشکلات تنفسی مصرف انواع مواد غذایی تاثیر مستقیمی بر مسیر هوایی می‌گذارد و می‌تواند باعث مشکل در تنفس شود. موارد زیر شامل دستورالعمل‌هایی است که باید توسط بیماران تنفسی رعایت شود.

مایعات

 مصرف مایعات کافی به ویژه در هنگام هر عفونت تنفسی مهم است زیرا به رقیق شدن مخاط و تسهیل تنفس کمک می‌کند. نوشیدن حداقل ۶ تا ۸ لیوان مایعات در روز مهم است. آب مرغ و سایر نوشیدنی‌های گرم آرامش بخش هستند، اما می‌توان از نوشیدنی‌های سرد نیز استفاده کرد.

آنتی اکسیدان‌ها

 آنتی اکسیدان‌های مهم ویتأمین A و C، فولات و بتا کاروتن هستند که بدن انسان آن‌ها را به ویتأمین A تبدیل می‌کند. همچنین آنتی اکسیدان‌ها به محافظت از بافت ریه در برابر رادیکال‌های آزاد و آسیب سلولی کمک می‌کنند.

ویتأمین‌های A و C

 همچنین برای ساخت و ترمیم بافت‌های اپیتلیال که ریه‌ها، برونش‌ها و سایر قسمت‌های دستگاه تنفسی را می‌پوشانند، ضروری هستند. بافت‌ها به عنوان یک مانع در برابر باکتری‌ها عمل می‌کنند. علاوه بر این، این ویتأمین‌ها برای ایجاد ایمنی در برابر بیماری‌های ریوی مهم هستند. یک رژیم غذایی متعادل با مقدار زیادی میوه و سبزیجات تازه، به ویژه زرد، نارنجی و سبز تیره، مقادیر کافی ویتأمین A و C را فراهم می‌کند.

روی

روی در گوشت بدون چربی، صدف، ماست و محصولات غلات کامل یافت می‌شود که در برابر عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی ایمنی ایجاد می‌کند. در حالی که روی به سیستم ایمنی شما کمک می‌کند، مصرف بیش از حد آن می‌تواند معکوس باشد. مصرف بیش از ۴۰ میلی گرم در روز می‌تواند سیستم ایمنی بدن شما را ضعیف کرده و شما را مستعد ابتلا به عفونت کند.

سایر نکات مهم برای تغذیه در بیماری‌های تنفسی

افراد مبتلا به آمفیزم اغلب با خوردن وعده‌های غذایی کوچکتر و مکرر احساس بهتری دارند. مصرف بیش از حد یکباره می‌تواند حجم معده را افزایش دهد و ریه‌های متورم را بیشتر فشرده کند.

غذا‌های سرخ شده و سایر غذا‌های چرب را حذف کنید. چربی‌ها مدت بیشتری در معده می‌مانند زیرا هضم آن‌ها زمان بیشتری می‌برد. در این حالت، معده می‌تواند ریه‌ها را بیشتر از زمانی که با غذای دیگری پر شده بود، فشرده کند.

از هر چیزی که باعث ایجاد گاز و نفخ می‌شود نیز باید اجتناب شود. از رایج‌ترین آنها می‌توان به لوبیا و سایر حبوبات، کلم، کلم بروکسل، کلم بروکلی و پیاز اشاره کرد. حجم غذا در معده را می‌توان با مصرف مایعات یک ساعت قبل و یک ساعت بعد از غذا به جای همراه با غذا کاهش داد.

برخی از دارو‌هایی که در بیماری‌های مجاری تنفسی استفاده می‌شوند، می‌توانند باعث کاهش اشتها شوند. از پزشک خود بخواهید که دارو را بلافاصله بعد از غذا مصرف کند.

سیگار تا حد زیادی عامل اصلی بیماری‌های مزمن تنفسی از جمله برونشیت مزمن، آمفیزم و سرطان ریه است. اگر سیگار می‌کشید، تمام تلاش خود را برای ترک سیگار انجام دهید. همچنین از دود سیگار و سایر آلاینده‌های هوا خودداری کنید. اگر شغلتان شما را در معرض گرد و غبار مضر یا گاز‌های شیمیایی قرار می‌دهد، حتماً از ماسک محافظ مناسب استفاده کنید.

تغذیه در انواع بیماری‌های تنفسی

اگرچه این موضوعی است که زیاد به آن پرداخته نشده است، اما حتی سلامت سیستم تنفسی نیز می‌تواند تحت تأثیر تغذیه قرار گیرد. در واقع، اگرچه مدیریت دارویی خط اول درمان باقی می‌ماند، اما مطالعات بیشتر و بیشتر از اهمیت رژیم غذایی به عنوان یک کمکی برای بهبود توسعه و سیر آسیب‌شناسی‌های تنفسی حمایت می‌کنند.

آتوپی و بیماری‌های آلرژیک

رژیم غذایی مدیترانه‌ای یک الگوی غذایی مناسب برای این قبیل بیماری‌های تنفسی است. پیروی از این مدل در واقع می‌تواند بروز آتوپی را کاهش دهد و اثرات مثبتی بر علائم آن در سنین پایین داشته باشد. علاوه بر این، رژیم غذایی مدیترانه‌ای در دوران بارداری می‌تواند تنگی نفس و آتوپی را در کودکان پنج الی شش ساله کاهش دهد.

رژیم غذایی مدیترانه‌ای با مجموعه‌ای از عناصر مشخص می‌شود که باید روزانه به نسبت‌های مشخص مصرف شوند تا یک رژیم غذایی متعادل شامل تمام درشت مغذی‌ها به دست آید که تقریباً طبق اماری که در ادامه گفته شده است، توزیع می‌شوند: ۶۰٪ کربوهیدرات‌ها، ۲۵-۳۰٪ چربی‌ها. ۱۰-۱۵ درصد پروتئین.

غذا‌هایی که باید روزانه مصرف شوند عبارتند از: ۳ وعده غلات تصفیه نشده مانند ماکارونی، برنج و نان، همچنین غلات یا جو دوسر، ۳ وعده میوه، ۶ وعده سبزیجات.

شیر و ماست را می‌توان هر روز استفاده کرد، در حالی که پنیر‌ها را نباید بیش از دو بار در هفته مصرف کرد.

پروتئین‌های گیاهی مانند پروتئین‌های موجود در حبوبات، نسبت به پروتئین‌های حیوانی ارجحیت دارند. مصرف گوشت با ارجحیت گوشت سفید به یک یا دو بار در هفته محدود می‌شود در حالی که مصرف ماهی ۳ تا ۴ بار توصیه می‌شود.

تا آنجایی که به چربی‌ها مربوط می‌شود در رژیم مدیترانه‌ای حداکثر تا ۳ وعده در روز مجاز است، با اولویت برای چربی‌های حاوی اسید‌های تک غیراشباع، به ویژه روغن زیتون.

آسم

در بیشتر موارد، علائم آسم در چند سال اول زندگی ظاهر می‌شود و به همین دلیل است که بیشتر راهبرد‌های پیشگیری از آسم به دوره قبل از تولد یا دوره زندگی کودک بلافاصله پس از تولد او هدایت می‌شود.

به نظر می‌رسد مصرف زیاد میوه و سبزیجات در تمام مراحل زندگی، نقش محافظتی داشته باشد، به ویژه باعث کاهش دوره‌های آسم می‌شود. این فواید ناشی از مصرف میوه و سبزیجات می‌تواند به دلیل وجود آنتی اکسیدان‌هایی باشد که از راه‌های هوایی در برابر استرس اکسیداتیو محافظت می‌کند.

با این حال، یافته‌های مربوط به مکمل‌ها بحث‌برانگیز است. به عنوان مثال، اگر کلسیم و ویتأمین E اثرات مثبتی بر تنگی نفس دوران کودکی نشان داده باشند، این امر در مورد ویتأمین C صادق نیست. مطالعه‌ای که اخیراً در مجله پزشکی نیوانگلند منتشر شده است، تأثیر تجویز دوز‌های بالای ویتأمین D به زنان باردار را بررسی کرده است که نشان می‌دهد تأثیری در پیشگیری از اشکال گذرا عفونت‌های تنفسی ویروسی در نوزاد متولد نشده دارد، اما تأثیری در پیشگیری از آسم نخواهد داشت.

بیماری انسداد مزمن ریه (COPD)

در مورد بیماری انسداد مزمن ریه ، رژیم غذایی به عنوان یکی از عوامل خطر مهم قابل تعدیل شناخته می‌شود. به ویژه، سوء تغذیه به نظر می‌رسد یک عامل ناتوان‌کننده برای بیماری مزمن انسدادی ریه باشد. برخی شواهد به اهمیت مکمل‌ها اشاره می‌کنند که می‌تواند به کاهش بیماری‌های همراه از جمله توده بدون چربی بدن و کاهش وزن کمک کند.

در مورد تأثیر مواد مغذی خاص، اگرچه شواهد تجربی قوی وجود ندارد، به نظر می‌رسد که امگا ۳ ممکن است اثرات محافظتی داشته باشد.

از سوی دیگر، ویتأمین D نقش مهمی در کاهش بروز عفونت‌های تنفسی ویروسی دارد، شرایطی که می‌توانند علائم COPD را تا حد زیادی بدتر کنند.

نقش وزن بدن برای تغذیه در بیماری‌های تنفسی

وزن بدن نیز می‌تواند بر سلامت تنفسی تأثیر بگذارد. همانطور که قبلاً شناخته شده است، به عنوان مثال، چاقی بر وضعیت سلامت عمومی فرد تأثیر منفی می‌گذارد و به شروع بیماری‌های همراه، از جمله: بیماری‌های دستگاه تنفسی کمک می‌کند. کاهش وزن، حتی به طور متوسط، از این نظر می‌تواند منجر به بهبود تصویر متابولیک، همودینامیک و تنفسی شود.

اگرچه مکانیسم هنوز شناخته نشده است، یک بررسی اخیر گزارش داد که چاقی در دوران بارداری با افزایش خطر ابتلا به آسم در نوزاد متولد نشده مرتبط است و این خطر با افزایش BMI مادر افزایش می‌یابد.