اسپری تنفسی سرفلو در برخی موارد توسط متخصص ریه برای بیمار تجویز می‌شود. در چنین موقعیتی نحوه مصرف و دوز آن به بیمار توضیح داده می‌شود. اما اگر قصد کسب اطلاعات بیشتر در مورد اسپری تنفسی سرفلو و نحوه استفاده از آن را دارید، این بخش را با دقت مطالعه کنید تا درمورد اسپری تنفسی، عوارض جانبی و زمان اثربخشی آن توضیح دهیم.

اسپری تنفسی سرفلو چیست؟

سرفلو یک نوع اسپری تنفسی است که برای درمان علائم عفونت‌های تنفسی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا و عفونت‌های ویروسی تنفسی استفاده می‌شود. داروی فعال در اسپری سرفلو، فلوتیکازون پروپیونات است که به عنوان یک استروئید ضدالتهابی عمل می‌کند و التهاب در مجرای تنفسی را کاهش می‌دهد.

در واقع این اسپری تنفسی ۲۵۰ ترکیبی از دو دارو سالمترول و فلوتیکازون پروپیونات است که راه‌های هوایی را بازکرده و تنفس را آسان می‌کند. این دارو در درمان آسم (خس‌خس سینه و تنگی نفس) و اختلال انسداد مزمن ریه (اختلال ریوی که در آن جریان هوا به ریه‌ها مسدود می‌شود) استفاده می‌شود.

نحوه استفاده از اسپری تنفسی سرفلو 

داروی سرفلو استنشاقی است و باید به بیماران اطلاع داده شود که سرفلو باید به طور روزانه برای نتیجه بهتر استفاده شود، حتی اگر علامتی نداشته باشد. بیماران باید مرتباً توسط پزشک مورد ارزیابی مجدد قرار گیرند، به‌طوری‌که دوز مصرفی سرفلو دریافتی آنها در حد مطلوب باقی بماند و فقط با توصیه پزشک تغییر یابد. دوز مصرفی باید به کمترین دوزی که بتوان با آن علائم بیماری را کنترل کرد، تغییر پیدا کند. نکات زیر را رعایت کنید تا اسپری سرفلو را به‌درستی استفاده کنید:

1. بیماران باید اسپری را به خوبی تکان دهند تا مطمئن شوند محتویات اسپری به طور یکنواخت مخلوط شده است.
2. بیماران باید اسپری را به صورت عمودی بین انگشتان و شست نگه دارند و شست خود را روی پایه، زیر قطعه دهانی قرار دهند.
3. بیماران باید تا جایی که راحت است نفس خود را بیرون دهند و سپس قطعه دهانی را در دهان خود بین دندان‌های خود قرار داده و لب‌های خود را در اطراف آن ببندند. باید به بیماران آموزش داده شود که قطعه دهانی را گاز نگیرند.
4. بیماران بلافاصله پس از شروع تنفس از طریق دهان، باید بالای اسپری را محکم فشار دهند تا دارو را آزاد کند و به طور پیوسته و عمیق نفس بکشند.
5. بیماران در حالی که نفس خود را تا چند ثانیه حبس کرده‌اند باید اسپری را از دهان خود خارج کرده و انگشت خود را از بالای دستگاه تنفسی خارج کنند. 
6. برای انجام استنشاق دوم، بیماران باید دستگاه استنشاقی را در حالت عمودی نگه دارند و قبل از تکرار مراحل ۳ تا ۵ حدود نیم دقیقه صبر کنند.

نکته مهم

بیماران نباید در مراحل ۳ تا ۵ عجله کنند. مهم است که بیماران دقیقاً قبل از استفاده از دستگاه تنفسی خود تا حد امکان به آرامی نفس بکشند. بیماران باید در چند نوبت اول جلوی آینه تمرین کنند. اگر متوجه شدند که مواد اسپری از بالای دستگاه تنفسی یا دو طرف دهانشان بیرون می‌آید، باید دوباره از مرحله ۳ شروع کنند. پس از استفاده از اسپری سرفلو، دهان خود را با آب بشوید تا بهداشت دهان را حفظ کنید.

توجه داشته باشید که این توضیحات عمومی هستند و بهتر است همیشه با دستورات پزشک خود هماهنگی باشید و راهنمایی‌های خاصی که برای شما تعیین شده است را دنبال کنید.

اسپری تنفسی سرفلو فقط برای بزرگسالان ۱۸ سال و بالاتر تجویز می شود و برای استفاده در کودکان، ۱۲ سال یا کمتر، یا نوجوانان، ۱۳ تا ۱۷ سال توصیه نمی‌شود.

دوزهای توصیه شده

بزرگسالان ۱۸ سال و بالاتر:

• دو بار استنشاق ۲۵ میکروگرم سالمترول و ۱۲۵ میکروگرم فلوتیکازون پروپیونات دو بار در روز.
• یا دو بار استنشاق ۲۵ میکروگرم سالمترول و ۲۵۰ میکروگرم فلوتیکازون پروپیونات دو بار در روز.

تمیزکردن  اسپری

نحوه تمیزکردن اسپری در بروشور اطلاعات آن به‌تفصیل آمده است؛ اما به طور کل دستگاه استنشاقی باید حداقل هفته‌ای یکبار تمیز شود:

• پوشش قطعه دهان را بردارید.
• قوطی را از محفظه پلاستیکی جدا نکنید.
• داخل و خارج دهانه و پوشش پلاستیکی را با یک‌پارچه یا دستمال خشک پاک کنید.
• پوشش دهنی را در جهت صحیح قرار دهید.

همچنین بخوانید: اسپری‌های تنگی نفس : انواع و کاربر آن‌ها!

عوارض اسپری تنفسی سرفلو

عوارض جانبی که امکان دارد در اثر مصرف اسپری سرفلو تجربه کنید شامل موارد زیر است:

• حالت تهوع و استفراغ
• عفونت دستگاه تنفسی
• عفونت‌های قارچی در دهان، سردرد
• گرفتگی صدا
• گلودرد
• سرفه، درد اسکلتی – عضلانی (استخوان، ماهیچه یا مفاصل)
• افزایش ضربان قلب

 اگر چنین عوارضی را دارید، مصرف آن را قطع نکنید؛ بلکه با پزشک خود صحبت کنید تا عوارض شما را بررسی کند. برای جلوگیری از برخی عوارض مثل گلودرد و سرفه، می‌توانید دهان و گلو با آب بشورید یا دندان‌های خود را  مسواک بزنید. اگر باردار هستید یا به نوزاد خود شیر می‌دهید، قبل از مصرف اسپری سرفلو به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین در صورت داشتن هر گونه بیماری کلیوی یا کبدی باید به پزشک خود اطلاع دهید تا پزشک دوز مناسب را برای شما تجویز کند.

موارد منع مصرف اسپری سرفلو

علاوه بر سن، سرفلو نباید برای درمان علائم حاد آسم استفاده شود. باید به بیماران توصیه شود که همیشه از دستگاه تنفسی خود برای تسکین حمله حاد آسم استفاده کنند. در صورت تشدید بیماری یا اگر آسم به طور قابل توجهی بدتر می‌شود، نباید سرفلو را شروع کرد.

عوارض جانبی و تشدیدهای جدی مرتبط با آسم ممکن است در طول درمان با سرفلو رخ دهد. باید از بیماران خواسته شود که درمان را ادامه دهند، اما اگر علائم آسم پس از شروع مصرف سرفلو کنترل نشده یا بدتر شد، به پزشک خود اطلاع دهند.

پس از کنترل علائم آسم، ممکن است نیاز به کاهش تدریجی دوز سرفلو باشد. در این شرایط کمترین دوز مؤثر سالمترول و فلوتیکازون پروپیونات باید استفاده شود. توجه داشته باشید که به دلیل خطر تشدید علائم، درمان با سرفلو نباید ناگهانی قطع شود. درمان باید تحت نظارت پزشک کم‌تر شود.

مانند سایر داروهای استنشاقی حاوی کورتیکواستروئیدها، سرفلو باید در بیماران مبتلا به سل ریوی فعال یا ساکن و عفونت‌های قارچی، ویروسی یا سایر بیماری های راه‌های هوایی بااحتیاط تجویز شود. در صورت لزوم، درمان مناسب باید به‌سرعت انجام شود.

به‌ندرت، سالمترول و فلوتیکازون پروپیونات ممکن است باعث آریتمی‌های قلبی مانند تاکی‌کاردی فوق بطنی، اکستراسیستول و فیبریلاسیون دهلیزی و کاهش گذرا خفیف در پتاسیم سرم در دوزهای درمانی بالا شوند. سالمترول و فلوتیکازون پروپیونات باید با احتیاط در بیماران مبتلا به اختلالات شدید قلبی عروقی یا اختلالات ریتم قلب و در بیماران مبتلا به دیابت قندی، تیروتوکسیکوز، هیپوکالمی اصلاح نشده یا بیمارانی که مستعد سطوح پایین پتاسیم سرم هستند استفاده شود.

تداخل دارویی اسپری تنفسی سرفلو هنگام مصرف با سایر داروها

از آنجایی که تشخیص تداخل دارویی سخت است و باید برای آن اجزای سازنده دارو بررسی شود، حتماً هنگام مراجعه به پزشک و قبل از تجویز وی، درمورد تمامی داروهای مصرفی خود، بیماری‌ها و حتی دم‌نوش‌هایی که میل می‌کنید به پزشک اطلاع دهید. اما به طور کلی مسدودکننده‌های بتا آدرنرژیک ممکن است اثر سالمترول را تضعیف کنند. در بیماران مبتلا به آسم باید از هر دو مسدودکننده بتا غیرانتخابی و انتخابی اجتناب شود، مگر اینکه دلایل قانع‌کننده‌ای برای استفاده از آنها وجود داشته باشد.  همچنین مصرف همزمان سایر محصولات دارویی حاوی β آدرنرژیک می‌تواند اثر افزایشی بالقوه داشته باشد.

همچنین از تجویز همزمان کتوکونازول باید اجتناب شود، مگر اینکه فواید آن بر خطر بالقوه افزایش عوارض جانبی سیستمیک درمان با سالمترول غلبه کند. احتمالاً خطر مشابهی از تداخل با سایر مهارکننده‌های قوی CYP3A4 (مانند ایتراکونازول، تلیترومایسین، ریتوناویر) وجود دارد.

چه زمانی نتیجه اسپری سرفلو مشخص می‌شود؟

اثر این دارو ممکن است پس از چند روز محسوس باشد؛ اما تنها پس از چند هفته به حداکثر خود می‌رسد. برای اثربخشی این دارو باید به طور منظم استفاده شود، بنابراین حتی اگر هیچ علامتی ندارید مصرف آن را ادامه دهید اگر مصرف آن را متوقف کنید، آسم و اختلال انسداد مزمن ریه (COPD) ممکن است بدتر شوند. نباید برای تسکین حملات ناگهانی آسم استفاده شود. اگر حمله آسم رخ داد، از اسپری تسکین‌دهنده سریع خود استفاده کنید. برای بهره‌مندی از مزایای این دارو، باید مطمئن شوید که تکنیک استنشاقی خود را به‌درستی انجام می‌دهید، در غیر این صورت، آن نیز کارساز نیست.