میلیون‌ها بزرگسال و کودک در سرتاسر جهان واکسن کووید-۱۹ را تزریق کرده‌اند. در بسیاری از مواقع این واکسن باعث نجات جان افراد مختلف شده است، اما مانند همه داروها، واکسن‌های COVID-19 می‌توانند عوارض جانبی ایجاد کنند که این عوارض در تمام افراد رخ نمی‌دهند. برای آشنایی با تمام عوارض واکسن کرونا به همراه راه‌های درمان این عوارض تا آخر مقاله همراه ما باشید. 

واکسن کرونا چیست؟ 

واکسن کرونا، یک نوع داروی پیشگیری است که برای محافظت از افراد در برابر ویروس کرونا، تولید می‌شود. با تزریق واکسن، بدن آنتی‌ژن‌های ویروس را می‌شناسد و سیستم ایمنی را تقویت می‌کند تا در صورت تماس با ویروس، بتواند به طور مؤثر با آن مبارزه کند. هدف اصلی واکسن کرونا کاهش انتشار ویروس و کنترل بیماری کووید-۱۹ است. 

بیشتر بخوانید: ویروس کرونا(کووید ۱۹) با ریه انسان چه می‌کند؟

انواع واکسن کرونا

انواع مختلفی از واکسن کرونا وجود دارد، اما تمام واکسن‌ها مورد تایید وزارت بهداشت ایران نیستند و تمام مدل‌های واکسن کرونا در ایران وجود ندارند. در ادامه انواع واکسن کرونا در ایران را نام میبریم که عبارت‌اند از: 

• واکسن کوواکسین
• واکسن آسترازنکا
• واکسن اسپوتینک V
• واکسن سینوفارم

عوارض واکسن کرونا

واکسن کرونا، تا امروز عوارض مختلفی را در افراد ایجاد کرده است که برخی از آن‌ها رایج‌تر و برخی دیگر بسیار نادر هستند. عوارض واکسن کرونا بسته به نوع و شدت آن می‌توانند در برخی مواقع، برای افراد خطرناک باشند و در بیشتر مواقع نیاز به هیچ نگرانی نیست. در ادامه عوارض ناشی از این واکسن را نام خواهیم برد که عبارت‌اند از: 

• عوارض جانبی رایج واکسیناسیون COVID-19
• عوارض جانبی بسیار نادر واکسیناسیون COVID-19
• عوارض جانبی غیر معمول

عوارض جانبی رایج واکسیناسیون COVID-19

بیشتر عوارض جانبی واکسین کویید ۱۹ خفیف است و نباید بیش از یک هفته طول بکشد، عوارض رایج و معمول آن عبارت‌اند از: 

• درد و تورم در محل تزریق: درد یا تورم در محل تزریق واکسن، ممکن است به مدت چند روز ادامه داشته باشد. 
• خستگی و ضعف عمومی: احساس خستگی، ضعف عمومی و انرژی کمتر در روزهای اولیه پس از واکسیناسیون طبیعی است و به دلیل پاسخ سیستم ایمنی بدن در مقابل تزریق واکسن رخ می‌دهد. 
• سردرد: ممکن است سردرد خفیف یا متوسط در اثر واکسیناسیون، در چند روز ابتدایی رخ دهد. 
• تب ملایم: افزایش دمای بدن به صورت ملایم تا متوسط، که معمولاً در چند روز اول بعد از واکسیناسیون ظاهر می‌شود و به طور خودکار بهبود می‌یابد. 
• عضله‌درد و درد مفاصل: ممکن است درد عضلات و مفاصل در روزهای اولیه پس از واکسیناسیون به وجود آید. 
• احساس مریضی شبیه آنفولانزا: گلو درد، انسداد بینی، سرفه و تب و لرز خفیف از علائم این عارضه هستند که پس از چند روز با استراحت کردن درمان می‌شوند.

همچنین بخوانید: عوارض طولانی مدت کرونا

عوارض جانبی نادر واکسیناسیون COVID-19

در برخی از موارد واکسیناسیون، عوارض حاد و نادری در افراد بروز پیدا می‌کند در ادامه عوارض نادر این واکسن را مورد بررسی قرار می‌دهیم که عبارت‌اند از: 

• عکس العمل‌های آلرژیتیک: تورم گردن، صورت، لب‌ها، زبان، خارش و قرمزی پوست، سختی در تنفس، کاهش فشار خون، ضربان قلب سریع، مشکلات گوارشی (مانند تهوع، استفراغ یا اسهال) از علائم آن هستند.
• آنافیلاکسی:  آنافیلاکسی یک واکنش بسیار جدی و اورژانسی است که نیاز به درمان فوری دارد. 
• بثورات پوستی: این عارضه شامل علائمی مانند: تحریک و قرمزی در محل تزریق، آکنه و لکه‌های قرمز در صورت، بازو و گردن شود.
• خس خس سینه: در برخی از افراد، تحریک موقتی در سیستم ایمنی یا عضلات سینه، باعث خس خس یا سوزش در قسمت‌های مختلف سینه می‌شود.
• سرفه خشک: در برخی از افراد، واکسین‌ها می‌توانند باعث تحریک موقتی سیستم تنفسی شوند و برخی از عوارض مانند سرفه خشک و مزمن را به دنبال داشته باشد.
• التهاب قلب (میوکاردیت): برخی از افراد پس از واکسین COVID-19 علائمی مانند: درد قفسه سینه، ضربان قلب نامنظم، خستگی غیرعادی و دشواری در تنفس را تجربه می‌کنند که از نشانه‌های التهاب قلب است.

بیشتر بدانید: کووید طولانی مدت چیست؟

عوارض جانبی غیر معمول

یک عارضه جانبی غیرمعمول، تورم غدد زیر بغل یا گردن، در همان سمت بازویی است که واکسن را تزریق کرده‌اید. این عارضه می‌تواند حدود ۱۰ روز طول بکشد، اما اگر طولانی‌تر شود، باید به پزشک مراجعه کرد. 

راه‌های درمان عوارض واکسن کرونا

عوارض پس از تزریق واکسن COVID-19 معمولاً خفیف و موقتی هستند و در اکثر موارد به طور خودکار بهبود می‌یابند. این عوارض ممکن است شامل درد و تورم در محل تزریق، خستگی، سردرد، تب ملایم، درد عضلانی، لرزش و اسهال باشد. اما در برخی موارد عوارض تادری رخ می‌دهد که نیاز به درمان تخصصی زیر نظر پزشک دارد. در ادامه با راه‌های درمان عوارض ناشی از تزریق واکسن کووید ۱۹ به اختصار آشنا خواهیم شد. راه‌های درمان این عوارض عبارت‌اند از: 

• استراحت و آرامش: پس واکسیناسیون باید به بدن استراحت داد تا با شرایط پس از تزریق کنار بیاید و با آن مقابله کند. 
• مصرف مایعات: مصرف مقدار کافی آب و سایر مایعات می‌تواند به حفظ هیدراسیون و کاهش علائم مرتبط با تب و خستگی کمک کند. 
• استفاده از یخ: برای کاهش درد و تورم در محل تزریق، می‌توانید کمپرس یخ بر روی آن قرار دهید. 
• اطلاع‌رسانی به پزشک: در صورت بروز عوارض شدید، طولانی مدت یا نگران‌کننده، به پزشک اطلاع دهید تا راهنمایی لازم را ارائه کند. 

درمان عوراض رایج و معمول

برای درمان عوارض رایج و معمول واکسن کرونا مانند: تب و لرز، احساس مریضی (مانند آنفولانزا)، سردرد، بازو درد، خستگی و… در ابتدا نیاز است کمی استراحت کنید. معمولا این عوارض در عرض چند روز خوب می‌شوند، همچنین برای تسریع روند درمان و بهبود علائم می‌توان از دارو‌هایی که توسط پزشک تجویز می‌شوند استافده کرد، این دارو‌ها معمولا از شامل مسکن‌ها (مانند ناپروکسن) تب‌برها (مانند: آسپرین، پاراستامول، ایبوپروفن) و… می‌شوند. 

درمان عوارض نادر 

موارد نادری از التهاب قلب (میوکاردیت) پس از واکسیناسیون COVID-19 گزارش شده است. اکثر افرادی که این بیماری را داشتند پس از استراحت و درمان‌های ساده بهبود یافتند. در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) یا داروهای ضدالتهاب استروئیدی را تجویز کند تا التهاب را کاهش دهند. همچنین، در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان و درمان تخصصی باشد. 

سخن پایانی 

عوارض پس از تزریق واکسن COVID-19 معمولاً خفیف و موقتی هستند و شامل درد و تورم در محل تزریق، خستگی، سردرد، تب ملایم و عضله‌درد می‌شوند. برای درمان این عوارض کار‌هایی مانند: استراحت، مصرف مایعات، استفاده از داروها، استفاده از یخ و مشورت با پزشک را باید انجام داد. 

سوالات متداول