شکایت از تنگی نفس یا احساسی که ایجاد می‌کند از فردی به فرد دیگر متفاوت است. در حالی که برخی افراد اظهار می‌کنند که هنگام نفس کشیدن، قفل شده‌اند، برخی دیگر می‌گویند که حتی با وجود نفس کشیدن نمی‌توانند آن را احساس کنند. تنگی نفس می‌تواند ناشی از درد، بیماری‌های زمینه‌ای مختلف یا دلایل روانی باشد. اگر علت تنگی نفس در شب عدم تناسب اندام به دلیل اضافه وزن یا دلایل روانی باشد، درمان‌های تنفسی می‌توانند در صورت استفاده همراه با فیزیوتراپی موثر باشند.

تنگی نفس چیست؟

تنگی نفس را می‌توان به عنوان تنگی قفسه سینه و مشکل در تنفس تعریف کرد که می‌تواند در نتیجه بیماری‌های ریوی، قلبی، عروقی و متابولیک و در نتیجه عدم دریافت هوای کافی ریه‌ها ایجاد شود.

علت تنگی نفس در شب چیست؟

تنگی نفس معمولاً به دلیل مشکلات مربوط به ریه ایجاد می‌شود. تنگی نفس ممکن است به دلیل سیگار کشیدن، افزایش وزن، عدم شرایط و عوامل محیطی ایجاد شود. با این حال، ممکن است بیماری‌های زمینه‌ای ریوی و قلبی نیز وجود داشته باشد که منجر به تنگی نفس در شب شوند. در ادامه به بررسی کامل عواملی که منجر به تنگی نفس در شب می‌شوند، می‌پردازیم. این‌ عوامل عبارت‌اند از:

• بیماری‌های قفسه سینه به ویژه آسم و COPD
• بیماری‌های مزمن تنفسی
• عفونت‌ها (پنومونی، دستگاه تنفسی فوقانی، کووید و غیره)
• اختلالات بافت ریه (مانند آمفیزم یا بیماری‌های بینابینی ریه)

اختلالات حاد و مزمن لخته ریوی (آمبولی)

اختلالات حاد و مزمن لخته ریوی (آمبولی) می‌تواند باعث تنگی نفس در شب شود. خطر آمبولی ریه در افرادی که برای مدت طولانی غیر فعال و بی تحرک هستند، افزایش می‌یابد. به عبارت دیگر پروازها یا سفرهای ۸ ساعته یا بیشتر، درمان بستری، عدم تحرک پس از تولد و جراحی در ایجاد خطر آمبولی موثر است. پنومونی، کووید و عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی از جمله عواملی هستند که باعث تنگی نفس می‌شوند. علاوه بر این بیماری‌های هماتولوژیک و انکولوژیک احتمال آمبولی را افزایش می‌دهند.

اختلالات دیافراگمی

علت تنگی نفس در برخی بیماری‌های قفسه سینه ممکن است به اختلالات دیافراگمی مرتبط باشد. فلج یک طرف دیافراگم می‌تواند باعث تنگی نفس در شب شود. سقوط، تصادفات رانندگی، جراحی در قفسه سینه و شکم باعث آسیب به عصب دیافراگم و در نهایت فلج می‌شود. دیافراگم فلج شده هنگام تنفس بلند می‌شود و خطر ابتلا به تنگی نفس یا عدم تحمل تنفس را افزایش می‌دهد.

بیماری‌های قلبی

بیماری‌های قلبی یکی از دلایل اصلی تنگی نفس در شب هستند. توجه داشته باشید که بیماری‌های ایسکمیک قلبی حاد و مزمن، نارسایی قلبی، بیماری‌های دریچه قلب، اختلالات ریتم قلب، تنگی دریچه یا نشت در دریچه قلب می‌تواند باعث تنگی نفس شود. اینها معمولاً در سنین بالا دیده می‌شوند. همچنین ممکن است دلایل مادرزادی تنگی نفس وجود داشته باشد.

علائم تنگی نفس در شب چیست؟

ناتوانی در نفس کشیدن و دراز کشیدن به پشت (ارتوپنه)، تلاش کمتر در یک دوره زمانی خاص (عدم تحمل فشار)، علائم اصلی تنگی نفس در شب هستند. بطور عینی ممکن است سطح اکسیژن خون کاهش یابد و بیمار دچار سیانوز شود (کبودی روی لاله گوش، نوک انگشتان، ناخن‌ها و غیره). این وضعیت بیشتر در بیماری‌های جدی قلبی و قفسه سینه دیده می‌شود. گاهی اوقات شکایت از خستگی همراه با تنگی نفس وجود دارد. گرفتن شرح حال بیمار با جزئیات بسیار مهم است.

گروه دیگری از بیماران اظهار می کنند که شب ها با احساس خفگی از خواب بیدار می‌شوند. آنها معمولاً بیماران مبتلا به نارسایی قلبی و آپنه خواب هستند. از آنجایی که جریان هوا در آپنه خواب مسدود می‌شود، جریان هوا متوقف می‌شود و نیاز به اکسیژن تمام اندام‌های بدن ادامه می‌یابد. با توقف تنفس، سطح اکسیژن در رگ‌ها کاهش می‌یابد که در اندام‌ها منعکس می‌شود. فرد بارها با احساس خفگی از خواب بیدار می‌شود. با این حال، نارسایی قلبی ممکن است رخ دهد. در صورت نارسایی قلبی اولیه، این احساس مستقیم تنگی نفس را ایجاد می‌کند؛ زیرا ریه‌ها در هنگام خواب پر از ادم می‌شوند.

چگونه علت تنگی نفس در شب را تشخیص دهیم؟

آزمایش خون، اشعه ایکس، PFT – تست عملکرد ریوی، نوار قلب و توموگرافی ریه، آزمایش‌هایی هستند که در صورت لزوم برای تشخیص علت تنگی نفس در شب استفاده می‌شوند.

درمان علت تنگی نفس در شب چگونه برنامه ریزی می‌شود؟

روش‌های درمانی به طور گسترده‌ای برای تنگی نفس استفاده می‌شود. با این حال، یافتن بیماری زمینه‌ای و برنامه‌ریزی درمان این تصویر تحت کنترل متخصص اهمیت زیادی دارد. در درمان تنگی نفس، اولاً اگر فرد چاق شده است، ابتدا باید وزنش را کم کند، اگر سیگار می‌کشد، سیگار را ترک کند. اگر فرد به دلیل آسم و COPD و تنگی نفس ناشی از آن دچار حمله شود، ابتدا درمان بیماری‌ها انجام می‌شود. بیماران مبتلا به COPD متوسط ​​و بالاتر ممکن است تنگی نفس مداوم داشته باشند. تنگی نفس در بیماران آسم معمولاً با حملات در موارد تماس با محیط مرطوب، سیگار کشیدن، بی‌توجهی به داروها ایجاد می‌شود. به همین دلیل، شرایطی مانند پیگیری درمان برنامه ریزی شده با توجه به بیماری زمینه‌ای، اجتناب از موقعی‌هایی که ممکن است منجر به حمله شود و سیگار نکشیدن می‌تواند از ابتلا به تنگی نفس جلوگیری کند.