سیگار می‌تواند عملکرد بدن انسان را مختل کند و باعث بسیاری از بیماری‌ها شود. خطر ابتلا به بیماری‌های جدی به ویژه سرطان ریه و بیماری‌های قلبی عروقی در افراد سیگاری بیشتر است. علاوه بر این، فردی که سال‌ها سیگار می‌کشد ممکن است در معرض خطر مرگ و میر بیشتری نسبت به افراد غیر سیگاری باشد. اگرچه این اثرات منفی بر بدن تشویق به ترک سیگار است، برخی افراد ممکن است به دلیل علائم ترک سیگار در ترک سیگار دچار مشکل شوند.

تحریک پذیری، خستگی، سردرد از جمله عوارض جانبی ترک‌سیگار است. ترک‌سیگار اگرچه دشوار است، اما برای تداوم سلامت جسمی و روانی ضروری است. پس از ترک‌سیگار تغییرات مختلفی در بدن دیده می‌شود. برای بررسی دقیق‌تر این تغییرات می‌توانید ادامه مقاله را مطالعه کنید.

اثرات ترک سیگار بر بدن

پس از ترک سیگار، بدن وارد روند بهبودی سریع می‌شود. اگرچه ترک سیگار دشوار است، اما این علائم ترک اغلب پس از چند هفته کاهش می‌یابد. به طور کلی تغییرات بدن پس از ترک‌سیگار را می‌توان به شرح زیر برشمرد:

ترک اعتیاد

ظرف چند ماه پس از ترک سیگار، گیرنده‌های نیکوتین در مغز به حالت عادی باز می‌گردند و اعتیاد پایان می‌یابد.

بهبود گردش خون

در عرض ۲ تا ۱۲ هفته پس از ترک‌سیگار، گردش خون به حالت عادی باز می‌گردد و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی کاهش می‌یابد. علاوه بر این، فعالیت بدنی آسان‌تر می‌شود. در این فرآیند، ریه‌ها مخاط و سایر مواد مضر باقی مانده از سیگار را دفع می‌کنند و بدن از نیکوتین پاک می‌شود.

توسعه چشایی و بویایی

سیگار به گیرنده‌های عصبی زبان و بینی آسیب می‌رساند و باعث از بین رفتن چشایی و بویایی می‌شود. با این حال، ۴۸ ساعت پس از ترک سیگار، گیرنده‌های عصبی آسیب دیده ترمیم می‌شوند. بنابراین، ترک سیگار می‌تواند به بهبود حس چشایی و بویایی کمک کند.

احساس انرژی بیشتر

ممکن است پس از ترک سیگار، ظرفیت تنفس افزایش یابد. بنابراین، با افزایش میزان اکسیژن در خون، می‌تواند به فرد کمک کند تا احساس انرژی و قدرت بیشتری داشته باشد.

بازیابی سیستم ایمنی

ترک سیگار باعث بهبود گردش خون و افزایش سطح اکسیژن می‌شود. همچنین التهاب را کاهش می‌دهد. همه این‌ها می‌توانند به تقویت سیستم ایمنی کمک کنند و مبارزه با سایر بیماری‌ها را آسان‌تر کنند.

بهبود بهداشت دهان و دندان

سیگار کشیدن دندان‌ها را زرد می‌کند و می‌تواند باعث بوی بد دهان شود. همچنین ممکن است باعث بدتر شدن بهداشت دهان و دندان و افزایش خطر ابتلا به عفونت در دهان شود. ظرف ۱ هفته پس از ترک‌سیگار، بهداشت دهان بهبود می‌یابد و تسکین قابل توجهی احساس می‌شود.

بهبود زندگی جنسی

استعمال دخانیات می‌تواند با ایجاد عملکرد جنسی ضعیف باعث ایجاد مشکلاتی در زندگی جنسی شود. ممکن است خطر اختلال نعوظ را به خصوص در مردان افزایش دهد و باعث کاهش دفعات ارگاسم شود. استعمال دخانیات همچنین می‌تواند منجر به اختلالات جنسی در زنان شود، مانند کاهش روانکاری دستگاه تناسلی.

کاهش خطر ابتلا به سرطان

سیگار می‌تواند سلامت قلب و عروق را مختل کند و خطر ابتلا به سرطان را در بدن افزایش دهد. با این حال، خطر ابتلا به سرطان ممکن است در عرض چند سال پس از ترک‌سیگار کاهش یابد. انواع سرطان با کاهش خطر ابتلا پس از ترک‌سیگار را می‌توان به شرح زیر فهرست کرد:

• سرطان مری
• سرطان پانکراس
• سرطان ریه
• سرطان دهانه رحم
• سرطان مثانه
• سرطان دهان و گلو
• سرطان کلیه

علائم بعد از ترک سیگار

ترک سیگار ممکن است برای برخی افراد دشوار باشد. علائم ترک، به ویژه در دوره اول، ممکن است باعث شود افراد دوباره به مصرف سیگار برگردند. بسیاری از افراد ممکن است احساس کنند که آنفولانزا دارند. دلیل اینکه آنها چنین احساسی دارند این است که سیگار کشیدن به طور کلی بر تمام سیستم‌های بدن تأثیر می‌گذارد. از آنجایی که هر سیستمی در بدن به نیکوتین موجود در سیگار وابسته است، بدن باید به عدم دریافت نیکوتین در هنگام ترک‌سیگار عادت کند. اگر چه عوارض جانبی که پس از ترک سیگار مشاهده می‌شود می‌تواند برای افراد دشوار باشد، اما لازم است که بدانیم موقتی هستند. عوارض جانبی که به طور کلی پس از ترک‌سیگار مشاهده می‌شوند را می توان به شرح زیر فهرست کرد:

• سردرد و حالت تهوع
• گزگز در دست و پا
• سرفه و گلودرد
• افزایش اشتها و در نتیجه افزایش وزن
• ولع شدید نیکوتین
• تحریک پذیری، عصبانیت و سایر تغییرات خلقی
• یبوست
• اضطراب، افسردگی و بی‌خوابی
• مشکل در تمرکز
• خشکی دهان

در ادامه به بررسی این علائم پرداخته‌ایم.

سردرد و حالت تهوع

سیگار می‌تواند بر تمام سیستم‌های بدن تأثیر بگذارد. بنابراین خروج نیکوتین از بدن هنگام ترک‌سیگار می‌تواند باعث سردرد، حالت تهوع و سایر علائم فیزیکی شود.

گزگز در دست و پا

پس از ترک‌سیگار، گردش خون بهبود می‌یابد. بهبود گردش خون نیز ممکن است باعث احساس سوزن سوزن شدن در دست‌ها و پاها شود.

سرفه و گلودرد

پس از ترک‌سیگار، ریه‌ها شروع به پاکسازی مخاط و سایر مواد باقی مانده از سیگار می‌کنند. این وضعیت می‌تواند منجر به سرفه و گلودرد شود.

افزایش اشتها و در نتیجه افزایش وزن

 پس از ترک سیگار ممکن است افزایش انرژی در بدن ایجاد شود. افزایش اشتها ممکن است همراه با افزایش سطح انرژی رخ دهد. برخی از افراد برای رهایی از عادت سیگار، شروع به مصرف غذا به جای سیگار می‌کنند. بر این اساس، فرد ممکن است افزایش وزن را تجربه کند.

ولع شدید نیکوتین

پس از شروع به سیگار کشیدن، بدن به نیکوتین معتاد می‌شود. به همین دلیل، میل شدید نیکوتین ممکن است در روزهای پس از ترک سیگار احساس شود. این ولع ممکن است به اوج خود برسد، به خصوص ۲ تا ۴ هفته پس از ترک.

تحریک پذیری، عصبانیت و سایر تغییرات خلقی

از آنجایی که بدن هنگام کشیدن سیگار به سیگار معتاد می‌شود، در طول فرآیند ترک سیگار دچار تغییرات بزرگی می‌شود. با سازگاری ذهن و بدن با این تغییر، تغییرات در خلق و خو ممکن است رخ دهد. به خصوص در ابتدا می‌تواند باعث عصبی شدن و تنش شدید شود.

یبوست

نیکوتین بر روده‌های کوچک و بزرگ نیز تأثیر می‌گذارد. از آنجایی که بدن به مصرف نیکوتین عادت می‌کند، هنگامی که مصرف نیکوتین متوقف شود، روده‌ها ممکن است به عنوان یک واکنش دچار یبوست شوند.

اضطراب، افسردگی و بی‌خوابی

افرادی که سیگار می‌کشند معمولاً زمانی که احساس عصبانیت و تنش می‌کنند میزان سیگار کشیدن خود را افزایش می‌دهند. با این حال، اگرچه علت ناشناخته است، اما احتمال اضطراب و افسردگی در افراد سیگاری افزایش می‌یابد. علاوه بر این، ترک سیگار می‌تواند باعث اضطراب و تنش عمومی شود زیرا بدن به نیکوتین معتاد می‌شود. بی خوابی نیز یکی از علائم رایج است، زیرا یک فرد پرتنش در به خواب رفتن مشکل خواهد داشت. افسردگی یک وضعیت جدی برای افرادی است که سعی در ترک‌سیگار دارند و در صورت عدم کنترل می‌تواند منجر به مشکلات جدی‌تری شود. بنابراین، افراد افسرده می‌توانند با کمک گرفتن از یک درمانگر یا پزشک، این روند را راحت‌تر پشت سر بگذارند.

مشکل در تمرکز

در طول فرآیند ترک سیگار، فرد ممکن است مشکلات تمرکز را تجربه کند.

خشکی دهان

شرایطی مانند استرس و اضطراب که در طول فرآیند ترک سیگار تجربه می‌‌شود می‌تواند خشکی دهان را افزایش دهد.

جدول زمانی ترک سیگار

نمودار کلی از تغییراتی که پس از ترک سیگار در بدن رخ می‌دهد را می‌توان به شرح زیر ارائه کرد؛

• پس از ۲۰ دقیقه، کاهش ضربان قلب مشاهده می‌شود.
• پس از ۱۸ تا ۱۲ ساعت، مقدار مونوکسید کربن در خون کاهش می‌یابد.
• بهبود حس چشایی و بویایی بعد از ۴۸ ساعت.
• کاهش خطر حمله قلبی بعد از ۲ هفته تا ۳ ماه.
• پس از ۱ تا ۹ ماه، تنگی نفس و سرفه کاهش می‌یابد.
• پس از ۱ سال، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی به نصف کاهش می‌یابد.
• کاهش خطر سکته بعد از ۵ سال
• پس از ۱۰ سال، خطر ابتلا به سرطان ریه به اندازه افرادی است که هرگز سیگار نمی‌کشند.
• پس از ۱۵ سال، خطر ابتلا به بیماری قلبی مانند فردی است که هرگز سیگار نکشیده است.

کلام آخر

فردی که می‌خواهد سیگار را ترک کند، می‌تواند با مشورت با پزشک یا درمانگر، این فرآیند را راحت‌تر طی کند. کنار آمدن با ترک‌سیگار به تنهایی می‌تواند دشوار باشد. برخی از افراد ممکن است پس از مدت کوتاهی به دلیل علائم ترک دوباره سیگار را شروع کنند. به منظور تکمیل این فرآیند با موفقیت و به طور مداوم، می‌توانید زمانی که تصمیم به ترک‌سیگار گرفتید با پزشک خود مشورت کنید. پزشک می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند و داروهای جایگزین مختلفی را تجویز کند تا به شما کمک کند این روند را راحت‌‌تر پشت سر بگذارید.