هنگامی که تصمیم به ترک سیگار گرفته می‌شود، شناخت علائم ترک سیگار، می‌تواند به فرد کمک کند که بداند، در طول این فرآیند چه انتظاراتی باید داشته باشد. برخی از افراد در هنگام ترک تنها چند علامت خفیف دارند اما برخی دیگر با نشانه‌های بدتری مواجه می‌شوند. اگر علائم را به عنوان نشانه‌های بهبود بدن بعد از ترک سیگار در نظر بگیرید، می‌تواند حس خوبی در شما ایجاد کند. 

در این مقاله به صورت کامل نشانه‌های ترک سیگار را بررسی خواهیم کرد و راه‌های مقابله با این علامت‌ها را نام می‌بریم، تا انتهای مقاله، همراه ما باشید. 

علائم ترک سیگار چیست؟ 

بعد از اقدام به ترک سیگار، افراد سیگاری، درگیر علائم ترک سیگار می‌شوند که برای آن‌ها بسیار ناخوشایند است. ترک هرگونه ماده مخدر، عوارضی را برای فرد ایجاد می‌کند. سیگار به دلیل وجود نیکوتین، بسیار اعتیادآور است و ترک کردن آن کار دشواری به حساب می‌آید. برخی افراد، پس از ترک سیگار، دچار عوارضی مانند: درد در لثه، سر درد و… می‌شوند، در صورتی که برخی دیگر ممکن است هیچ کدام از این نشانه‌ها را نداشته باشند. 

علائم ترک سیگار

علامت‌های رایجی که ممکن است در طول بهبودی تجربه کرد عبارت‌اند از: 

• علائم روحی و روانی
• علائم فیزیکی
• علائم نادر

علائم ترک سیگار: روحی و روانی

• هوس: حس نیاز به سیگار و هوس سیگار کشیدن، در ابتدا می‌تواند قوی باشد، اما معمولا فقط چند دقیقه طول می‌کشند. اگر در مقابل این تحریک مقاومت کنید به مرور زمان قدرت کمتری خواهند داشت و تحمل آن راحت‌تر می‌شود. 
• بی‌قراری و مشکل در تمرکز یا خواب: این مشکلات زمانی که بدن به سیگار نکشیدن عادت می‌کند برطرف می‌شود. آرامش و تنفس عمیق می‌تواند به تحمل این شرایط کمک کند. 
• تحریک‌پذیری عصبی، عصبانیت، اضطراب و افسردگی: همه این نشانه‌ها طبیعی هستند، پس نیاز به نگرانی نیست. فقط بپذیرید که برای مدتی احساساتی می‌شوید و این موضوع به زود گذر است. 
• افزایش اشتها و افزایش وزن: این وضعیت ممکن است چند هفته طول بکشد، برنامه ریزی برای کنترل آن از قبل می‌تواند کمک کند. 

علائم ترک فیزیکی

نشانه‌های ترک فیزیکی معمولاً به دلیل نیکوتینی است که از بدن شما خارج می‌شود. این علائم عبارت‌اند از: 

• سرفه: سرفه افراد سیگاری یکی از شایع‌ترین علائم ترک است و به این دلیل است که ریه‌ها برای تمیز کردن و ترمیم خود اقدام می‌کنند.
• گلو درد: اگلودرد اغلب در نتیجه اعمال بیش از حد رفلکس معده و سرفه است. 
• سردرد و سرگیجه: فرد ممکن است سردرد و سرگیجه را تجربه کند، اگرچه این موضوع نگران کننده است، اما بعد از ترک سیگار یک علامت نسبتاً شایع است. 
• خستگی: احساس خستگی یا فرسودگی نیز یکی از علائم نسبتاً رایج ترک سیگار برای افراد سیگاری است. 
• تغییرات روده: ممکن است فرد، متوجه تغییراتی در عادات روده خود شود که یبوست یکی از رایج‌ترین علائم آن است. 

بیشتر بخوانید: پاکسازی ریه از سیگار

علائم نادر

نشانه‌های نادری که ممکن است بعد از ترک در فرد ظاهر شوند، که آن‌ها نیز برطرف می‌شوند، عبارت‌اند از: 

• علائم سرماخوردگی مانند سرفه و عطسه
• یبوست
• سرگیجه یا سبکی سر
• زخمهای دهان

نکته: در روزها و هفته‌های اول ترک سیگار، فراز و نشیب‌های احساسی می‌تواند شبیه یک ترن هوایی باشد. ایجاد تغییرات بزرگ در زندگی فرد به طور طبیعی می‌تواند منجر به افزایش احساسات در او شود. برخی افراد ترک سیگار را اینگونه توصیف می‌کنند که احساس می‌کنید در حال از دست دادن یک دوست هستید. تا زمانی که درک کنید که این فقط یک مرحله است و آنچه شما احساس می‌کنید طبیعی است، می‌توانید از روزهای سخت گذر کنید و بدون سیگار احساس اعتماد به نفس بیشتری داشته باشید. 

زمان بهبود علائم ترک سیگار

• در عرض شش ساعت ضربان قلب کاهش می‌یابد و فشار خون پایدارتر می‌شود. 
• در مدت یک روز جریان خون، تقریباً بدون نیکوتین خواهد بود، سطح مونوکسید کربن در خون کاهش می‌یابد و اکسیژن راحت‌تر به قلب و ماهیچه‌ها می‌رسد. 
• ظرف یک هفته حس چشایی و بویایی بهبود پیدا می‌کند. 
• در عرض کمتر از سه ماه، سرفه و خس خس در سینه از بین می‌رود، عملکرد سیستم ایمنی و گردش خون در دست‌ها و پاها بهبود می‌یابد و ریه‌ها در از بین بردن مخاط، قطران و گرد و غبار بهتر می‌شوند. 
• در مدت شش ماه، سطح استرس در فرد به احتمال زیاد کاهش می‌یابد، و احتمال سرفه‌های خلطی بسیار کمتر می‌شود. 
• بعد از یک سال، ریه‌ها سالم‌تر می‌شوند و تنفس نسبت به زمانی که فرد سیگار می‌کشیده راحت‌تر می‌شود. 
• در عرض دو تا پنج سال خطر ابتلا به بیماری قلبی به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد و این روند در طول زمان ادامه خواهد داشت. 
• پنج سال پس از ترک، خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم در زنان به اندازه‌ای کاهش می‌یابد که انگار اصلا سیگاری نبوده اند. 
• بعد از ۱۰ تا ۱۵ سال، خطر ابتلا به سرطان ریه نصف فرد هم سن و سالی است که به سیگار کشیدن ادامه می‌دهد. 
• پس از ۲۰ سال خطر حمله قلبی و سکته مغزی مشابه خطر ابتلا به کسی است که هرگز سیگار نکشیده است. 

افزایش وزن و ترک سیگار

افزایش وزن همیشه بخشی از ترک سیگار نیست اما امری رایج به حساب می‌آید. ممکن است که فرد بعد از ترک سیگار بیشتر از حد معمول احساس گرسنگی کند. این علامت، یک نشانه رایج ترک است و با گذشت زمان برطرف می‌شود. این علامت، می‌تواند با برنامه ریزی قبلی، خوردن تنقلات سالم مانند آجیل و میوه و امتناع از خوردن غذاهای ناسالم به صورت کامل کنترل شود. 

مدیریت علائم ترک سیگار

اگرچه علائم ترک می‌تواند چالش برانگیز باشد، اما راه‌هایی وجود دارد که می‌تواند به فرد کمک کرده تا انگیزه خود را حفظ کند. این راه‌ها عبارت‌اند از: 

• فهرستی از دلایلی که تصمیم به ترک سیگار گرفته‌اید داشته باشید و آن را برای لحظاتی که وسوسه می‌شوید سیگار بکشید، در دسترس داشته باشید. 
• برای طول روز و هفته برنامه ریزی کنید و مشغول بمانید. 
• دوستان و خانواده را درگیر کنید تا شما را از هوس‌هایتان دور کرده و انگیزه شما را حفظ کنند. 
• اول صبح، دوش بگیرید
• نوشیدنی‌های دیگر را جایگزین قهوه یا چای کنید و یا محل نوشیدن آن‌ها را تغییر دهید
• محیط زندگی و کاری خود را با تزئینات و تغییر دکور، تغییر دهید
• بعد از غذا پیاده روی کنید
• بعد از کار ورزش یا مدیتیشن کنید
• در هنگام کار و تفکر، برای جلوگیری از وسوسه شدن نفس عمیق بکشید
• در رژیم غذایی از میوه و سبزیجات استفاده کنید
• وقتی با فردی هستید که سیگار می‌کشد، آدامس بجوید یا آب خنک بنوشید
• قبل از خواب، نوشیدنی گرم بنوشید یا کتاب بخوانید

نکته: با گذشت زمان، فرد متوجه خواهد شد که این علائم ضعیف‌تر شده و کمتر به سیگار کشیدن فکر می‌کند. اگر علائم شدید یا طولانی مدت باشد، بهتر است با پزشک مشورت کرد. استفاده از درمان جایگزین نیکوتین یا تجویز قرص‌های ترک سیگار نیز می‌توانند به ترک و کاهش علائم، کمک کنند. بهتر است که مصرف نوشیدنی‌ها یا غذاهای حاوی کافئین در هنگام ترک سیگار، کاهش پیدا کنند. هنگام ترک سیگار روحیه فرد بسیار آسیب‌پذیر و حساس می‌شود. 

پرت کردن حواس از علائم ترک سیگار 

هر چه گزینه‌های بیشتری برای پرت کردن حواس وجود داشته باشد، بهتر است. در ادامه چند ایده که می‌تواند به پرت کردن حواس کمک کند را ذکر می‌کنیم، این کارها عبارت‌اند از: 

• یک لیوان آب را، به آرامی میل کنید.
• با حیوان خانگی بازی کنید.
• با یکی از دوستان تماس بگیرید. 
• خود را با بازی‌های گوشی و… سرگرم کنید. 
• از دوست، هم خانه یا خانواده بخواهید که شانه‌هایتان را ماساژ دهد. 
• وقت خود را با گل و گیاهان (در آپارتمان یا باغچه خانگی) بگذرانید. 
• مقداری کرم دست بزنید. 
• انجام بازی‌های فکری مانند سودوکو یا جدول کلمات می‌تواند بسیار کمک کند. 
• به دلایلی که باعث ترک سیگار شده، فکر کنید و آینده مثبتی را متصور شوید. 

مدیریت استرس ترک سیگار

پس از کنار گذاشتن سیگار، زمان می‌برد تا راه‌های جدیدی برای مقابله با استرس پیدا کنید. رهایی از استرس که هنگام مصرف سیگار احساس می‌کنید، موقتی است. مشکلات شما را حل نمی‌کند، فقط تمرکز شما را تغییر می‌دهد و چرخه سیگار کشیدن را افزایش می‌دهد. 

تحقیقات نشان می‌دهد، افرادی که سیگار می‌کشند، نسبت به افراد غیر سیگاری سطح استرس بیشتری دارند. در اکثر مواقع پس از گذشت ۶ ماه، این استرس‌ها کاهش می‌یابد. 

هزینه‌های سیگار کشیدن

هیچ فایده‌ای ندارد که روی مقدار پولی که قبلاً برای سیگار کشیدن خرج کرده‌اید فکر کنید. اما اگر سیگار را ترک کنید، همچنان می‌توانید در پول خود پس‌انداز کنید، و هر چه زودتر ترک کنید، پول بیشتری پس‌انداز خواهید کرد. 

اگر یک بسته ۲۰ نخی در روز با قیمت ۲۰ هزار تومان بکشید، سالانه بیش از ۷ میلیون تومان پس‌انداز خواهید کرد. فکر کردن به اینکه دوست دارید با آن پول چه کار دیگری انجام دهید می‌تواند انگیزه خوبی برای پایبندی به برنامه ترک سیگار باشد. 

فواید ترک سیگار

ترک سیگار یکی از بهترین کارهایی است که فرد برای سلامتی خود انجام خواهد داد. این کار می‌تواند زندگی او را به گونه‌ای تحت تاثیر قرار دهد که حتی تصورش را هم نمی‌کند. مزایای ترک سیگار برای سلامتی و زندگی عبارت‌اند از: 

• تقویت حس چشایی و بویایی که موجب لذت بردن بیشتر از غذا‌ها و عطر‌ها می‌شود. 
• ورزش برای افزایش تناسب اندام آسان‌تر خواهد شد. 
• فرد از دردسرهای سیگار، مانند: استشمام بوی دود، سردرد، سنگینی سینه، اطمینان از داشتن سیگار و… راحت می‌شود. 
• سطح باروری (هم در مردان و هم در زنان) بهبود می‌یابد، در زنان، شانس داشتن بارداری سالم نیز افزایش می‌یابد. 
• فرزندان فرد سیگاری، کمتر در معرض خطر برونشیت، ذات الریه، آسم، مننژیت و عفونت گوش قرار خواهند داشت. 

همچنین بخوانید: عفونت ریه در بارداری: علل، عوامل، پیشگیری و درمان!

کلام پایانی

ترک سیگار یکی از بهترین کارهایی است که افراد سیگاری برای سلامتی خود انجام می‌دهند. ترک سیگار می‌تواند چالش برانگیز باشد، اما اگر به علائم به عنوان نشانه‌هایی که بدن شما در حال بهبودی است نگاه کنید، می‌تواند حس بهتری در فرد ایجاد کند. علائم شایع آن شامل: هوس، بی‌قراری، مشکل در تمرکز یا خواب، اضطراب، افزایش اشت‌ها و افزایش وزن می‌شود. بسیاری از مردم متوجه می‌شوند که علائم ترک به طور کامل پس از دو تا چهار هفته ناپدید می‌شوند.

سوالات متداول