EBUS چیست؟ چرا از این روش استفاده می‌کنیم؟

برونکوسکوپی EBUS (سونوگرافی اندوبرونشیال) یکی از پیشرفته‌ترین روش‌ها برای تشخیص بیماری‌های ریوی مانند التهاب، عفونت یا سرطان است. در این روش، متخصص ریه با استفاده از یک لوله انعطاف‌پذیر که از دهان وارد نای و ریه‌ها می‌شود، علاوه بر مشاهده مستقیم مسیرهای هوایی، امکان نمونه‌برداری دقیق و کم‌تهاجمی از غدد لنفاوی و تومورها را فراهم می‌کند. تکنیک EBUS (Endobronchial Ultrasound) به دلیل دقت بالا و کم‌تهاجمی بودن، به یکی از ابزارهای کلیدی در تشخیص بیماری‌های ریوی و ارزیابی غدد لنفاوی تبدیل شده است. دکتر اردا کیانی با تخصص و تجربه برجسته در زمینه ریه و آندوسکوپی، خدمات EBUS را با بهره‌گیری از جدیدترین فناوری‌ها به شکلی کاملا حرفه‌ای و دقیق ارائه می‌دهد. انتخاب این روش، علاوه بر تشخیص سریع و دقیق، روند درمان را تسهیل کرده و نیاز به روش‌های تهاجمی‌تر را کاهش می‌دهد. اگر به دنبال تشخیصی مطمئن و تخصصی در حوزه بیماری‌های ریوی هستید، دکتر اردا کیانی و تیم حرفه‌ای ایشان، بهترین همراه برای بازگرداندن سلامت شما خواهند بود.

EBUS چیست؟

EBUS یا Endobronchial Ultrasound یک روش تشخیصی نوین، دقیق و کم‌تهاجمی است که برای بررسی و نمونه‌برداری از غدد لنفاوی و توده‌های داخل قفسه سینه کاربرد دارد. در این روش، یک دستگاه سونوگرافی کوچک به‌ صورت آندوسکوپی وارد راه‌های هوایی (برونش‌ها) می‌شود و تصاویر زنده‌ای از ساختارهای اطراف آن‌ها ارائه می‌دهد. این تکنیک امکان مشاهده دقیق مسیرهای هوایی و ساختارهای اطراف، از جمله غدد لنفاوی و تومورها را فراهم می‌کند و به پزشک اجازه می‌دهد نمونه‌برداری (بیوپسی) را با دقت بالا و بدون نیاز به جراحی باز انجام دهد. استفاده از EBUS مزایای متعددی دارد؛ از جمله کاهش درد و خطرات جانبی، کوتاه‌تر شدن زمان بهبودی، کاهش نیاز به روش‌های تهاجمی و امکان تشخیص سریع‌تر بیماری. این روش در تشخیص بیماری‌های ریوی، سرطان ریه و بررسی متاستازهای غدد لنفاوی نقش مهم و کلیدی دارد و به پزشکان کمک می‌کند تصمیمات درمانی دقیق‌تری اتخاذ کنند. 

انواع EBUS

EBUS یا سونوگرافی اندوبرونشیال به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود که هر کدام کاربرد و تکنیک مخصوص به خود را دارند. انتخاب نوع مناسب توسط پزشک متخصص، بسته به شرایط بالینی بیمار و هدف تشخیصی انجام می‌شود تا بهترین نتایج بدست آیند. مهم‌ترین انواع EBUS عبارت‌اند از:

 EBUS-TBNA (Endobronchial Ultrasound-guided Transbronchial Needle Aspiration)

این روش رایج‌ترین نوع EBUS است و برای نمونه‌برداری (بیوپسی) از غدد لنفاوی یا توده‌های اطراف راه‌های هوایی با کمک سونوگرافی داخل برونشی به کار می‌رود. EBUS-TBNA نسبت به بیوپسی‌های باز جراحی بسیار کم‌تهاجمی است و دقت بالایی در تشخیص بیماری‌ها، به خصوص سرطان ریه، دارد. در این تکنیک:

• یک دستگاه آندوسکوپی مجهز به پروب سونوگرافی وارد برونش‌ها می‌شود.
• تصاویر زنده سونوگرافی به پزشک کمک می‌کنند تا محل دقیق نمونه‌برداری را شناسایی کند.
• سپس با استفاده از سوزن مخصوص، نمونه‌های بافتی از مناطق مشکوک برداشته می‌شوند.

EBUS-GS (Endobronchial Ultrasound with a Guide Sheath)

این نوع EBUS برای نمونه‌برداری از ضایعات کوچک‌تر داخل ریه یا مسیرهای هوایی به کار می‌رود. انتخاب نوع مناسب EBUS به محل ضایعه، هدف تشخیصی و شرایط بیمار بستگی دارد و پس از ارزیابی کامل توسط پزشک متخصص تعیین می‌شود. در این روش، یک پروب سونوگرافی کوچک همراه با غلاف راهنما (Guide Sheath) وارد ریه می‌شود. این سیستم امکان هدایت دقیق ابزارهای نمونه‌برداری به محل ضایعه را فراهم می‌کند و برای ضایعاتی که دسترسی به آن‌ها دشوار است، بسیار کاربردی است. EBUS-GS دقت نمونه‌برداری را افزایش می‌دهد و در عین حال، کم‌تهاجمی بودن روش، ایمنی و راحتی بیمار را حفظ می‌کند.

همچنین بخوانید: تاثیر سیگار کشیدن بر سرطان ریه و خطرات آن

چرا از EBUS استفاده می‌شود؟

EBUS یا سونوگرافی اندوبرونشیال در شرایط مختلف و طبق دستور پزشک برای تشخیص و بررسی بیماری‌های ریوی به کار می‌رود. یکی از مهم‌ترین کاربردهای آن، تشخیص دقیق و مطالعه سیستماتیک غدد لنفاوی مدیاستن و مرحله‌بندی صحیح سرطان ریه است. این مرحله‌بندی، برای تصمیم‌گیری در مورد جراحی (برداشتن تومور ریوی) یا شیمی‌درمانی در بیمارانی که امکان عمل جراحی ندارند، اهمیت حیاتی دارد و به تعیین گستردگی متاستاز کمک می‌کند. در دستورالعمل‌های بین‌المللی، آندوسکوپی قفسه سینه به روش EBUS به عنوان روش اولیه و انتخابی برای مرحله‌بندی مدیاستن معرفی شده است و جایگزین روش‌های تهاجمی‌تر مانند مدیاستینوسکوپی شده است، زیرا ایمن‌تر، کم‌هزینه‌تر و موثرتر است. موارد اصلی استفاده از EBUS در عمل بالینی عبارت‌اند از:

• ارزیابی عفونت‌های ریوی
• تشخیص ضایعات پارانشیم مرکزی ریه
• بررسی ضایعات مدیاستن
• ارزیابی لنفادنوپاتی یا توده‌های مشکوک
• مرحله‌بندی مدیاستن قبل از عمل جراحی سرطان ریه
• تشخیص بیماری سل
• بازسازی مدیاستن پس از شیمی‌درمانی یا رادیوتراپی نئوادجوانت
• بررسی متاستاز غدد لنفاوی از سایر اندام‌ها
• تشخیص لنفوم‌ها
• بررسی بیماری‌های التهابی مانند سارکوئیدوز

تفاوت برونکوسکوپی و EBUS

برونکوسکوپی و EBUS (Endobronchial Ultrasound) هر دو ابزارهای مهمی برای بررسی راه‌های هوایی و تشخیص بیماری‌های ریوی محسوب می‌شوند، اما در تکنیک، کاربرد و دقت تفاوت‌های قابل توجهی دارند. مهم‌ترین تفاوت‌های این دو روش شامل موارد زیر هستند:

تکنیک برونکوسکوپی و EBUS

برونکوسکوپی یک روش مستقیم برای مشاهده داخلی برونش‌ها (راه‌های هوایی بزرگ داخل ریه) با استفاده از یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر به نام برونکوسکوپ است. این روش به پزشک امکان می‌دهد تا راه‌های هوایی را مشاهده کند، نمونه‌برداری انجام دهد یا درمان‌های ساده‌ای مانند برداشتن انسدادهای جزئی را انجام دهد. در مقابل، EBUS یک تکنیک پیشرفته‌تر است که ترکیبی از برونکوسکوپی و سونوگرافی داخل‌برونشی محسوب می‌شود. در این روش، علاوه بر دید مستقیم برونکوسکوپی، تصاویر سونوگرافی از ساختارهای اطراف برونش‌ها، مانند غدد لنفاوی و توده‌های خارج راه هوایی، نیز به‌دست می‌آیند. این امکان، نمونه‌برداری دقیق‌تر و کم‌تهاجمی‌تر را فراهم می‌کند و در تشخیص بیماری‌های ریوی و مرحله‌بندی سرطان ریه نقش حیاتی دارد.

کاربرد

برونکوسکوپی برای بررسی داخل برونش‌ها و تشخیص مشکلاتی مانند التهاب، عفونت، تومورها یا انسداد راه هوایی استفاده می‌شود. این روش امکان مشاهده مستقیم مسیرهای هوایی و انجام برخی اقدامات درمانی محدود را فراهم می‌کند. در مقابل، EBUS برای ارزیابی دقیق‌تر غدد لنفاوی و تومورهای اطراف راه‌های هوایی کاربرد دارد. این تکنیک امکان نمونه‌برداری از بافت‌های عمیق‌تر و تعیین مرحله سرطان ریه را به‌ صورت کم‌تهاجمی فراهم می‌کند، بنابراین در تشخیص و برنامه‌ریزی درمان بیماری‌های جدی ریوی نقش حیاتی دارد.

دقت و کم‌تهاجمی بودن

برونکوسکوپی دید محدودی به داخل راه‌های هوایی ارائه می‌دهد و نمونه‌برداری از نواحی خارج برونش‌ها دشوارتر و کمتر دقیق است. در مقابل، EBUS با بهره‌گیری از تصاویر سونوگرافی، امکان هدایت دقیق سوزن به محل ضایعه را فراهم می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود نمونه‌برداری با دقت بالاتر و به صورت کم‌تهاجمی‌تر انجام شود و ریسک‌ها و زمان بهبودی برای بیمار به حداقل برسد.

عوارض و ریسک‌ها

برونکوسکوپی عموما ایمن است، اما می‌تواند با عوارضی مانند خونریزی، عفونت یا واکنش به بیهوشی همراه باشد. در مقابل، EBUS به‌طور معمول ایمن‌تر است و نسبت به روش‌های تهاجمی‌تر مانند بیوپسی جراحی، عوارض کمتری دارد. هر دو روش در تشخیص بیماری‌های ریوی اهمیت دارند، اما EBUS با ترکیب برونکوسکوپی و سونوگرافی، امکان نمونه‌برداری دقیق‌تر از بافت‌های عمیق‌تر را فراهم می‌کند. این ویژگی باعث افزایش دقت تشخیصی و نقش موثر آن در تشخیص و مرحله‌بندی سرطان ریه می‌شود و به پزشکان کمک می‌کند تصمیمات درمانی بهینه‌تری اتخاذ کنند.

با انواع بیوپسی ریه بیشتر آشنا شوید.

آمادگی‌های قبل از EBUS

برای انجام EBUS (Endobronchial Ultrasound)، رعایت نکات آمادگی قبل از انجام این روش اهمیت زیادی دارد. مهم‌ترین مواردی که بیمار باید قبل از سونوگرافی ریه یا نمونه‌برداری EBUS رعایت کند، عبارت‌اند از:

• ارائه تاریخچه کامل پزشکی شامل بیماری‌های قبلی، حساسیت‌ها و داروهای مصرفی به پزشک
• اطلاع‌رسانی به پزشک درباره مشکلات خاص مانند بیماری‌های قلبی، دیابت یا اختلالات خونریزی
• بررسی داروهای مصرفی؛ برخی داروهای ضد انعقاد خون مانند وارفارین، آسپرین یا پلاویکس ممکن است قبل از EBUS نیاز به قطع یا تنظیم دوز داشته باشند.
• ناشتا بودن حداقل ۶ ساعت قبل از انجام EBUS، برای جلوگیری از مشکلات هنگام بیهوشی یا بی‌حسی موضعی
• آشنایی با روند انجام EBUS و اطمینان از حضور یک همراه در روز انجام آزمایش
• اطلاع به پزشک در صورت اضطراب یا استرس؛ در صورت نیاز، داروهای آرام‌بخش تجویز می‌شود.
• به دلیل استفاده از داروهای بیهوشی یا آرام‌بخش، رانندگی پس از انجام EBUS توصیه نمی‌شود و همراهی یک نفر برای بازگشت به منزل ضروری است.
• پوشیدن لباس راحت و مناسب و همراه داشتن مدارک پزشکی، شامل آزمایشات و سوابق مرتبط

EBUS چگونه انجام می‌شود؟

سونوگرافی اندوبرونشیال برای بررسی بیماری‌های ریوی مانند سرطان ریه، سارکوئیدوز و عفونت‌های ریوی انجام می‌شود و در حال حاضر توسط دکتر اردا کیانی در بیمارستان عرفان نیایش ارائه می‌شود. قبل از انجام EBUS، بیمار باید حداقل ۶ ساعت ناشتا باشد و بسته به شرایط، ممکن است داروی آرام‌بخش، بی‌حسی موضعی یا در برخی موارد بیهوشی کامل دریافت کند. در ادامه، یک لوله باریک و انعطاف‌پذیر به نام برونکوسکوپ از طریق دهان یا بینی وارد نای می‌شود. نوک این برونکوسکوپ مجهز به پروب سونوگرافی است که پزشک با آن می‌تواند ساختارهای اطراف راه هوایی را با دقت بالا مشاهده کند. با کمک تصاویر سونوگرافی، پزشک می‌تواند غدد لنفاوی یا توده‌های مشکوک اطراف نای و نایژه‌ها را شناسایی کند. برای نمونه‌برداری، یک سوزن باریک از طریق کانال برونکوسکوپ عبور داده می‌شود و تحت هدایت سونوگرافی، وارد غده لنفاوی یا توده مورد نظر می‌شود تا سلول‌ها برای بررسی پاتولوژی جمع‌آوری شوند. کل فرآیند نمونه‌برداری EBUS بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشد و به دلیل کم‌تهاجمی بودن، ایمن است و با حداقل ناراحتی برای بیمار انجام می‌شود.

مزایای EBUS چیست؟

روش EBUS، که در علم پزشکی به آن سونوگرافی اندوبرونشیال نیز گفته می‌شود، به‌ عنوان یک فناوری پیشرفته برای تشخیص و نمونه‌برداری از بیماری‌های ریوی و غدد لنفاوی، مزایای قابل توجهی نسبت به روش‌های سنتی دارد. مهم‌ترین این مزایا عبارت‌اند از:

• کم‌تهاجمی بودن: EBUS بدون نیاز به جراحی باز یا برش‌های بزرگ انجام می‌شود و نمونه‌برداری از طریق مجرای تنفسی انجام می‌گیرد. این ویژگی باعث کاهش درد، خونریزی و سایر خطرات جانبی برای بیمار می‌شود.
• تشخیص دقیق و سریع: استفاده از تصاویر سونوگرافی در حین نمونه‌برداری، امکان مشاهده دقیق محل ضایعه و غدد لنفاوی را فراهم می‌کند. این دقت بالا به تشخیص سریع و مطمئن بیماری‌ها، به خصوص سرطان ریه، کمک می‌کند.
• کاهش نیاز به روش‌های تهاجمی‌تر: با استفاده از EBUS، بسیاری از بیماران نیازی به جراحی باز برای نمونه‌برداری ندارند. این امر باعث کاهش مدت بستری، هزینه‌ها و عوارض پس از عمل می‌شود.
• ایمنی بیشتر برای بیمار: نمونه‌برداری از طریق راه طبیعی تنفس انجام می‌شود و خطر عفونت، خونریزی و سایر عوارض نسبت به جراحی کمتر است. این روش برای بیمارانی با شرایط جسمی حساس یا بیماری‌های زمینه‌ای مناسب است.
• قابلیت انجام به صورت سرپایی: در بسیاری از موارد، EBUS به صورت سرپایی و بدون نیاز به بستری شدن انجام می‌شود و بیمار می‌تواند سریع‌تر به خانه بازگردد.
• امکان تکرار آسان و راحت: در صورت نیاز به پیگیری یا نمونه‌برداری مجدد، EBUS به راحتی و با حداقل ناراحتی قابل انجام است.
• کمک به برنامه‌ریزی درمانی دقیق‌تر: با تشخیص دقیق مرحله بیماری، پزشکان می‌توانند برنامه درمانی مناسبی مانند جراحی، شیمی‌درمانی یا رادیوتراپی را تنظیم کنند.

در مورد درد ریه بیشتر بخوانید.

عوارض احتمالی برونکوسکوپی EBUS چیست؟

EBUS یک روش کم‌تهاجمی و نسبتا ایمن است، اما مانند هر فرایند پزشکی ممکن است با برخی عوارض احتمالی همراه باشد. آگاهی از این عوارض به بیماران و خانواده‌ها کمک می‌کند تا آمادگی لازم را داشته باشند و در صورت بروز علائم نگران‌کننده، سریعا به پزشک مراجعه کنند. بعضی از مهم‌ترین عوارض برونکوسکوپی EBUS عبارت‌اند از:

• احساس خشکی، درد یا ناراحتی در گلو پس از انجام EBUS، که معمولا ظرف چند روز بهبود می‌یابد.
• سرفه خفیف یا مکرر در ساعات اولیه پس از برونکوسکوپی
• مقدار کمی خون در خلط یا سرفه که معمولا خودبه‌خود قطع می‌شود. در صورت خونریزی زیاد یا طولانی‌مدت، نیاز به مراقبت فوری پزشکی است.
• تب یا علائم عفونت که ممکن است نیازمند درمان دارویی و پیگیری باشند.
• حساسیت یا عوارض ناشی از داروهای مصرفی در طول فرایند، مانند تهوع، استفراغ یا واکنش‌های آلرژیک
• در موارد نادر، مشکلات تنفسی یا تنگی نفس پس از انجام EBUS ممکن است رخ دهد و نیازمند مراقبت سریع است.
• سوراخ شدن ریه یا پنوموتوراکس (ورود هوا به فضای اطراف ریه)، که نیاز به درمان اورژانسی دارد، اما بسیار نادر است.

کلام پایانی 

در حوزه پزشکی، EBUS، به‌ عنوان یک تکنولوژی پیشرفته و کم‌تهاجمی، تحولی بزرگ در تشخیص سریع و دقیق بیماری‌های ریوی و غدد لنفاوی ایجاد کرده است. با تخصص، تجربه و تعهد بی‌نظیر دکتر اردا کیانی، این روش نوین در محیطی کاملا حرفه‌ای و مجهز به جدیدترین فناوری‌ها ارائه می‌شود تا بیماران بهترین و دقیق‌ترین خدمات درمانی را دریافت کنند. انتخاب شما برای مراقبت از سلامت، اعتماد به تیمی است که با دانش روز و دقت کامل، مسیر درمان را هموار کرده و امید به زندگی بهتر را هدیه می‌دهد. برای دریافت مشاوره یا کسب اطلاعات بیشتر درباره انجام EBUS، می‌توانید همین حالا با دکتر اردا کیانی تماس بگیرید:

• شماره همراه: ۰۹۳۷۹۰۰۹۰۰۵
• تلفن مطب: ۰۲۱۹۱۳۰۸۶۷۶

سوالات متداول