تاثیر سیگار کشیدن بر سرطان ریه و خطرات آن
سیگار به عنوان یکی از دلایل اصلی ابتلا به سرطان ریه شناخته میشود. هرچه مدت بیشتری سیگار بکشید، خطر ابتلا به این بیماری بیشتر میشود. با این حال، ترک سیگار در هر مرحلهای باعث پیشگیری از بروز عوارض جدیتر سرطان میشود. تصمیم به ترک سیگار، یکی از بهترین انتخابهایی است که میتوانید برای سلامتی خود بگیرید. پس از ترک سیگار، ریههای شما شروع به بازسازی میکنند. اگرچه هیچ راه قطعی برای پاکسازی کامل ریهها وجود ندارد، اما با انجام برخی اقدامات میتوانید به سلامت ریهها و بهبود کیفیت زندگی خود کمک کنید. در این مقاله ارتباط سیگار کشیدن با سرطان ریه و خطرات آن را بررسی میکنیم. برای آشنایی با این موارد تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
آیا سیگار کشیدن باعث سرطان ریه میشود؟
سیگار کشیدن یکی از اصلیترین دلایل ابتلا به سرطان ریه است. بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی، سرطان ریه شایعترین علت مرگ ناشی از سرطان در سراسر دنیا میباشد و سالانه جان بیش از یک میلیون نفر را میگیرد. درواقع سیگار کشیدن یکی از مهمترین دلایل ابتلا به سرطانهای مختلف است که به عنوان یک عامل اصلی شناخته میشود. دود سیگار حاوی ۷۰۰۰ نوع ماده شیمیایی است که ۷۰ مورد از این مادههای شیمیایی سرطانزا هستند. همچنین حدود ۹۰ درصد سرطانهای ریه به طور مستقیم با سیگار کشیدن ارتباط دارند. ترک سیگار خطر ابتلا به سرطان ریه را تا حد بسیار زیادی کاهش میدهد. به صورت کلی، افرادی که سیگار را ترک میکنند، ۳۰ تا ۵۰ درصد کمتر از افراد سیگاری به سرطان ریه مبتلا میشوند.
درمورد غربالگری سرطان ریه نیز بخوانید.
تأثیر سیگار بر ریهها
دود سیگار حاوی مواد شیمیایی خطرناکی است که به سیستم تنفسی آسیب میرساند. این مواد شیمیایی باعث التهاب ریهها شده و تولید مخاط را افزایش میدهند. به همین دلیل، افراد سیگاری بیشتر در معرض مشکلاتی مانند سرفههای مداوم، برونشیت و عفونتهایی مثل ذاتالریه قرار دارند. این نوع التهابها حملات آسم را در افراد مبتلا به آسم بیشتر میکنند. همچنین نیکوتین موجود در سیگار باعث فلج شدن مژکهای ریه میشود. مژکها، موهای ریز داخل ریهها هستند که به پاکسازی گردوغبار و مواد شیمیایی کمک میکنند. وقتی این مژکها از کار میافتند، مواد سمی در ریهها جمع شده و باعث مشکلاتی مثل احتقان (گرفتگی) و سرفه میشوند.
سیگار کشیدن همچنین ساختار سلولهای ریه را تغییر میدهد و دیوارههای داخل راههای هوایی را تخریب میکند. این آسیب باعث کاهش عملکرد ریهها میشود و تبادل اکسیژن و دیاکسید کربن را دشوار میکند. درواقع این وضعیت به بیماریهایی مانند آمفیزم منجر میشود که یکی از نشانههای آن تنگی نفس شدید است.
سیگار چگونه باعث سرطان ریه میشود؟
وقتی سیگار میکشید، دود آن وارد ریهها میشود و هزاران ماده شیمیایی به بدن شما میرسد. این مواد شیمیایی به DNA سلولهای ریه آسیب میرسانند. اگر این آسیبها به مرور زمان ترمیم نشوند، باعث رشد سلولهای سرطانی میشوند. علاوه بر این، دود سیگار به کیسههای هوایی کوچک ریهها که آلوئول نام دارند نیز آسیب میرساند. این راههای هوایی نقش مهمی در انتقال اکسیژن به خون و دفع دیاکسید کربن دارند. آسیب به این بخشها منجر به بیماریهای جدی مانند انواع بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) میشود.
چه نوع سرطانهای ریه در افراد سیگاری شایعتر هستند؟
سرطان ریه یکی از سرطانهای شایع است که به دلیل عوامل مختلفی از جمله سیگار کشیدن بروز پیدا میکند. سیگار همچنین باعث بروز سرطانهای دیگر مانند سرطان کبد، روده،پانکراس، تخمدان، بیضه و … نیز میشود. دو نوع اصلی سرطان ریه وجود دارند که در افراد سیگاری شایع هستند، این سرطانها عبارتند از:
- سرطان ریه سلولهای غیرکوچک
- سرطان ریه سلول کوچک
سرطان ریه سلول غیرکوچک (NSCLC)
این نوع از سرطان ریه، شایعترین نوع است و شامل بیش از ۸۰ درصد از موارد سرطان ریه میشود. سرطان ریه سلول غیرکوچک به چند نوع، از جمله آدنوکارسینوما و کارسینوم سلول سنگفرشی تقسیم میشود. درواقع، این نوع سرطان در افرادی که به مدت طولانی سیگار میکشند، مشاهده میشود. انواع کمتر رایج آن شامل کارسینوم آدنوسکواموس و کارسینوم سارکوماتوئید هستند.
سرطان ریه سلول کوچک (SCLC)
نوع دیگر سرطان ریه، سرطان سلول کوچک است که سریعتر رشد میکند و درمان آن دشوارتر از سرطان ریه سلول غیرکوچک است. این سرطان معمولاً زمانی تشخیص داده میشود که تومور به سایر قسمتهای بدن گسترش یافته است. به صورت کلی، این سرطان بیشتر در افرادی که سیگار میکشند، شایع است و معمولاً به عنوان کارسینوم سلول کوچک یا کارسینوم سلول جو شکل نیز شناخته میشود.
تاثیر دود سیگار بر ابتلا به سرطان
حتی اگر خودتان سیگار نکشید، قرار گرفتن در معرض دود سیگار (دود دست دوم سیگار) نیز خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش میدهد. درواقع بر اساس تحقیقات، افراد غیرسیگاری که در معرض دود سیگار هستند، مخصوصا زنان و کودکان، بیشتر از دیگر افراد به سرطان ریه و سینه مبتلا میشوند.
اگر سیگار میکشید یا در معرض خطرات ناشی از آن قرار دارید، مشاوره با دکتر کیانی میتواند به شما کمک کند تا خطرات ناشی از سیگار کشیدن و سرطان ریه را بشناسید و اقدامات پیشگیرانه یا درمانی مناسب را آغاز کنید. با استفاده از جدیدترین روشهای برونکوسکوپی و مراقبتهای ویژه، ایشان به شما کمک میکنند تا بهترین راهحلها را برای بهبود وضعیت ریه و سلامت عمومی خود پیدا کنید.
سیگارهای الکترونیکی و خطر ابتلا به سرطان
نیکوتین موجود در سیگارهای الکترونیک یا ویپ بسیار اعتیادآور هستند و به رشد مغز نوجوانان آسیب میزنند. به همین دلیل، استفاده از سیگارهای الکترونیکی به افراد غیرسیگاری، بهویژه نوجوانان، توصیه نمیشود. سیگارهای الکترونیکی وسیلههایی هستند که نیکوتین را به شکل بخار وارد بدن میکنند. با اینکه این دستگاهها نیکوتین کمتری نسبت به سیگار دارند، اما باز هم برخی مواد شیمیایی سرطانزا تولید میکنند. برای مثال:
- گرم شدن بیش از حد مایع سیگار الکترونیکی میتواند فرمالدئید، یک ماده شیمیایی سرطانزا، تولید کند.
- برخی از سیگارهای الکترونیکی حاوی فلزات سنگین مانند سرب و قلع هستند که به ریه آسیب میرسانند.
- مادهای به نام دیاستیل که در طعمدهندههای سیگار الکترونیکی استفاده میشود، باعث بیماری جدی ریوی میگردد.
در مورد تاثیر ویپ بر ریه نیز بخوانید.
تاثیر ترک سیگار بر سلامتی
ترک سیگار نه تنها خطر ابتلا به سرطان ریه را کاهش میدهد، بلکه تأثیرات مثبت زیادی بر سلامت کلی شما دارد. همانطور که اشاره کردیم، سیگار باعث بروز بیماریهای مختلف میشود، بنابراین ترک آن تاثیر مستقیم بر سلامتی و کیفیت زندگی افراد دارد. برخی از مزایای ترک سیگار عبارتاند از:
- کاهش فشار خون بالا و ضربان قلب شدید
- بهبود جریان خون و عملکرد قلب
- کاهش تنگی نفس و سرفههای خشک
- نصف شدن خطر ابتلا به بیماریهای قلبی در مقایسه با افراد سیگاری
- کاهش احتمال ابتلا به سرطانهای دهان، گلو، مثانه، مری، دهانه رحم و پانکراس
- بهبود سلامت جنسی و کاهش مشکلات بارداری
- کاهش خطر سقط جنین و زایمان زودرس
- افزایش امید به زندگی و کیفیت زندگی بهتر
تفاوت ریه افراد سیگاری با ریه سالم
سیگار کشیدن تأثیرات بسیار مخربی بر ریهها دارد. در حالی که ریههای سالم به طور طبیعی اکسیژن را جذب و دیاکسید کربن را دفع میکنند، ریههای افراد سیگاری نمیتوانند به درستی این کار را انجام دهند. به صورت کلی در ریههای سالم، هوا از طریق نای به برونشیولها (شاخکهای درون ریهها) منتقل میشود. این ساختارها وظیفه انتقال اکسیژن به خون و دفع دیاکسید کربن را بر عهده دارند. همچنین ریههای سالم دارای مژکهایی (موهای ریز) هستند که گرد و غبار و آلودگیها را از هوا پاک میکنند.
در ریههای افراد سیگاری، دود تنباکو باعث آسیب به مژکها میشود و توانایی آنها در پاکسازی ریهها را کاهش میدهد. همچنین، مواد شیمیایی موجود در سیگار باعث التهاب و تخریب راههای هوایی و در نهایت ایجاد سلولهای سرطانی میشوند. به همین دلیل، ترک سیگار بهترین راه برای حفظ سلامت ریهها و پیشگیری از بیماریهای جدی است.
چگونه سیگار را ترک کنیم؟
ترک سیگار شاید در ابتدا سخت باشد، اما امکان پذیر است. صحبت با پزشک، مشاور یا افراد متخصص به شما کمک میکند تا برنامهای مناسب برای ترک سیگار پیدا کنید. روشهای مختلفی برای ترک سیگار وجود دارد که بهتر است زیر نظر پزشک انجام شوند تا از بروز عوارض احتمالی جلوگیری شود و احتمال سیگار کشیدن مجدد نیز کاهش پیدا کند. برخی از روشهای موثر برای ترک سیگار عبارتاند از:
- استفاده از چسب نیکوتین
- استفاده از سیگارهای الکترونیکی با نظارت پزشک
- شرکت در گروههای پشتیبانی
- مشاوره و روان درمانی
- مدیریت استرس و شرایطی که میل به سیگار کشیدن را افزایش میدهند
- ورزش منظم و فعالیت بدنی
- قطع ارتباط با افراد سیگاری
برای موفقیت بیشتر، میتوانید از ترکیب چند روش استفاده کنید. کاهش تدریجی تعداد سیگارها یا ترک کامل میتواند تأثیرات شگفتانگیزی بر سلامت ریهها و بدن شما داشته باشد.
راههای طبیعی برای پاکسازی ریهها بعد از ترک سیگار
اگرچه نمیتوان آسیبهای ناشی از مصرف سیگار را به طور کامل جبران کرد، اما روشهایی وجود دارد که میتواند به بهبود عملکرد ریهها کمک کند و از آسیب بیشتر جلوگیری کند. این روشها عبارتند از:
- سرفه کردن: سرفه کردن به پاکسازی مخاط اضافی در ریهها کمک میکند. این کار باعث باز شدن راههای هوایی و بهبود جریان اکسیژن نیز میشود.
- ورزش کردن: فعالیت بدنی، حتی پیادهروی ساده، به باز نگه داشتن راههای هوایی ریهها کمک میکند. این کار تبادل اکسیژن و دیاکسید کربن را بهبود میبخشد و سلامت ریهها را افزایش میدهد.
- دوری از آلایندهها: از دود سیگار، گردوغبار، آلرژنها و مواد شیمیایی دوری کنید. هوای پاک تولید مخاط در ریهها را کاهش میدهد و عملکرد آنها را بهتر میکند.
- نوشیدن چای سبز: چای سبز خواص ضدالتهابی دارد و از بروز برخی بیماریهای ریوی پیشگیری میکند. همچنین مصرف منظم چای سبز خطر ابتلا به بیماری انسداد مزمن ریه را کاهش میدهد.
همچنین با ۴ تمرین افزایش ظرفیت ریه آشنا شوید.
کلام پایانی
سیگار کشیدن یکی از بزرگترین عوامل خطر برای سرطان ریه و بسیاری از بیماریهای دیگر است. ترک سیگار، حتی پس از سالها مصرف، به طور قابل توجهی خطر ابتلا به سرطان ریه و سایر بیماریها را کاهش میدهد. همچنین، اجتناب از قرار گرفتن در معرض دود سیگار و استفاده از سیگارهای الکترونیکی به جای سیگارهای سنتی برای افراد سیگاری جهت حفظ سلامت ریهها بسیار مفید است. اگر به دنبال مشاوره و درمان تخصصی برای مشکلات ریه و سیستم تنفسی خود هستید، دکتر اردا کیانی، فوق تخصص ریه، برونکوسکوپی و مراقبتهای ویژه آیسییو، بهترین دکتر در این زمینه هستند. ایشان با سالها تجربه در تشخیص و درمان بیماریهای ریه، به ویژه سرطان ریه، به شما کمک میکنند تا بیمایرهای ریه خود را درمان کنید و سلامت خود را بهبود بخشید.
