بیماری خطرناک ریوی به بیماری‌هایی گفته می‌شود که غیر قابل درمان باشند و یا در صورت تشخیص دیرهنگام شانس درمان پایین باشد. به طور کلی بیماری‌های ریوی بسیار شایع هستند اما موارد کمی از آن‌ها می‌توانند مخل زندگی شوند و درمان مؤثری نداشته باشند.

بیماری خطرناک ریوی

بیماری‌های ریوی به طور کلی بر بخش‌های زیر تأثیر می‌گذارند:

• راه‌های هوایی
• کیسه‌های هوایی (آلوئول)
• بینابینی
• رگ‌های خونی
• بیماری‌های ریوی که بر پلورا تأثیر می‌گذارد.
• بیماری‌های ریوی که بر دیواره قفسه سینه تأثیر می‌گذارد.

در این بین برخی بیمای‌ها ریوی نیاز دارند تا هرچه زودتر درمان شوند و درصورت عدم درمان عواقب جبران ناپذیری را ایحاد می‌کنند. برخی از بیماری‌ها نیز فاقد در‌مان هستند که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

بیماری انسداد مزمن ریه

بیماری انسداد مزمن ریه (COPD) این بیماری غیرقابل درمان است و ریه‌ها برای همیشه آسیب دیده‌اند و راه‌های هوایی (برونش‌ها) منقبض هستند. هدف از درمان بیماری انسدادی مزمن ریه از یک سو، کاهش علائم و شکایات، آسان‌تر کردن زندگی روزمره و بهبود کیفیت زندگی است.

COPD به طور ناگهانی ایجاد نمی‌شود، بلکه به آرامی در طول سال‌ها توسعه می‌یابد. شکایاتی مانند سرفه مداوم اغلب در ابتدا با سرفه طبیعی افراد سیگاری اشتباه گرفته می‌شود. این واقعیت که یک بیماری دیگر پشت آن است، اغلب تنها زمانی تشخیص داده می‌شود که علائم قوی‌تر از قبل قابل توجه باشد. بسیاری از کسانی که تحت تأثیر قرار گرفته‌اند، در آن زمان بیش از ۶۰ سال سن دارند.

این بیماری قابل درمان نیست. هدف از  درمان آن متوقف کردن یا حداقل کند کردن پیشرفت آن است. مهمترین چیز این است که از سیگار کشیدن خودداری کنید. آموزش به مقابله با این بیماری کمک می‌کند. دارو‌ها می‌توانند علائم را تسکین دهند و از حملات تنگی نفس جلوگیری کنند.

سرطان ریه

سرطان ریه به‌عنوان توده‌های بدخیمی تعریف می‌شود که از خود بافت ریه، در بیشتر موارد از سلول‌های کیسه‌های هوایی ریه‌ها و سلول‌هایی که راه‌های هوایی را پوشانده‌اند (برونشی‌ها) به وجود می‌آیند. آن‌ها در اصطلاح فنی به عنوان سرطان ریه شناخته می‌شوند. تومور‌های سایر اندام‌ها در ریه‌ها متاستاز ریوی نامیده می‌شوند.

سرطان ریه می‌تواند در هر بخشی از ریه ایجاد شود. با این حال، اکثر تومور‌ها قسمت‌های بالایی ریه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهند. احتمالاً به این دلیل که این قسمت‌ها در طول تنفس بیشتر تهویه می‌شوند. در نتیجه، متخصصان تصور می‌کنند، این نواحی از ریه بیشتر از سایر نواحی در معرض مواد مضری هستند که می‌توانند باعث سرطان ریه شوند.

سل

سل یک بیماری ناشی از میکروب‌هایی است که از طریق هوا از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. سل معمولاً ریه‌ها را درگیر می‌کند، اما می‌تواند سایر قسمت‌های بدن مانند مغز، کلیه‌ها یا ستون فقرات را نیز درگیر کند. فرد مبتلا به سل در صورت عدم درمان می‌تواند بمیرد.

بیماری ریوی خطرناک و نادر

در این لیست بیماری‌های نادر ریوی که می‌توانند خطرناک باشند قرار داده شده است و عبارتند از:

کمبود آلفا ۱ آنتی تریپسین (AAT)

کمبود آلفا-۱ آنتی تریپسین یک اختلال ارثی نادر است. در درجه اول ریه‌ها و به ندرت کبد را درگیر می‌کند. اولین علائم سرفه، خلط و تنگی نفس است. این‌ها شبیه COPD هستند. با این حال، معمولاً زودتر از COPD ظاهر می‌شوند و بیماری سریعتر پیشرفت می‌کند. تشخیص زودهنگام برای درمان هدفمند مهم است.

فیبروز کیستیک (CF)

فیبروز کیستیک (CF)، همچنین به عنوان موکوویسیدوز شناخته می‌شود، یک اختلال متابولیک ارثی است. با این بیماری، مخاط غلیظ در اندام‌های مختلف تشکیل می‌شود و توانایی آن‌ها را برای عملکرد صحیح مختل می‌کند. علامت اصلی سرفه مزمن همراه با خلط غلیظ است. این بیماری قابل درمان نیست.

فیبروز ریوی‌ایدیوپاتیک (IPF)

فیبروز ریوی‌ ایدیوپاتیک یک بیماری ریوی نادر، تهاجمی و به سرعت پیشرونده با علت ناشناخته است. منجر به تنگی نفس شدید و ناتوانی می‌شود. این بیماری مزمن تقریباً منحصراً افراد بالای ۵۰ سال را تحت تأثیر قرار می‌دهد. تحقیقات فشرده برای درمان‌های جدید در حال انجام است.

فشار خون ریوی (PH)

فشار خون ریوی یک بیماری نادر، مزمن و تهدید‌کننده زندگی است. در پرفشاری خون ریوی، فشار خون در شریان‌های ریوی به طور غیر طبیعی افزایش می‌یابد. در نتیجه عملکرد قلب و ریه‌ها به شدت مختل می‌شود که در عملکرد فیزیکی محدود و در نهایت کوتاه شدن طول عمر منعکس می‌شود.

سارکوئیدوز

در بیماری نادر، گره‌های التهابی با اندازه‌های مختلف در اندام‌های مختلف ایجاد می‌شود. ریه‌ها بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرند. علائم بسیار متفاوت است و تشخیص را دشوار می‌کند. دلایل دقیق این بیماری هنوز مشخص نیست.

تنگی نای

تنگی نای به باریک شدن نای گفته می‌شود که می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. اقدامات پزشکی قبلی مانند لوله‌گذاری طولانی‌تر یا تراکئوتومی اغلب دلیل ایجاد گلوگاه در نای است. اما برخی از بیماری‌ها نیز می‌توانند پشت آن باشند. دریابید که چگونه می‌توان تنگی نای را تشخیص داد و چگونه می‌توان آن را درمان کرد.

بیماری پیشرفته ریه و پیوند

منظور از بیماری پیشرفته ریه (ALD) هر بیماری ریوی است که پیشرفت کرده یا بدتر شده باشد تا جایی که بیمار به شدت ناتوان شده و یا در مدت کوتاهی بر اثر بیماری با مرگ مواجه شود. این حالت می‌تواند در هر سه نوع اصلی بیماری ریوی رخ دهد.

بیماری‌های انسدادی ریه عمدتاً با مسدود شدن راه‌های هوایی مشخص می‌شوند. نمونه‌هایی که می‌توانند منجر به ALD شوند عبارتند از بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) و برونشکتازی (به عنوان مثال از فیبروز کیستیک).

بیماری‌های بینابینی ریه (ILD) شامل بسیاری از بیماری‌های اولیه ریه مانند فیبروز ریوی‌ایدیوپاتیک (IPF) می‌شود. اما ILD همچنین می‌تواند ناشی از بیماری‌هایی مانند لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE) باشد که می‌تواند بافت ریه را در تخریب سیستمیک آن غرق کند.

بیماری‌های عروقی ریوی بر رگ‌های خونی تأثیر می‌گذارند که از ریه می‌گذرند تا اکسیژن را جذب کنند. به عنوان مثال، فشار خون اولیه ریوی، بیماری است که باعث باریک شدن تدریجی این رگ‌های خونی و کاهش تدریجی اکسیژن در خون می‌شود.

برخی از این بیماری‌ها علیرغم بهترین عملکرد پزشکی استاندارد تا حد ALD پیشرفت می‌کنند. به طور کلی ALD زمانی وجود دارد که عملکرد ریه کمتر از یک سوم عملکرد طبیعی باشد. در آن مرحله اکثر بیماران به اکسیژن نیاز دارند و کاملاً محدود هستند.

گزینه‌های ALD محدود است، اما شامل بهترین درمان مداوم بیماری مسبب، و حمایت با اکسیژن و همچنین توانبخشی ریوی است. ما‌امیدواریم که برخی از درمان‌های جدید مانند سلول‌های بنیادی در نهایت به ما در بازسازی ریه‌های آسیب دیده کمک کنند. با این حال، این درمان‌ها هنوز در مرحله تحقیقاتی هستند و حداقل ۱۰ تا ۱۵ سال از استفاده عملی می‌گذرد. در همین حال، پیوند ریه برای ALD مؤثرتر است. پیوند ریه هنوز برای عده معدودی محفوظ است، اما می‌تواند زندگی را نجات دهد و کیفیت زندگی را بازگرداند.