بی‌خوابی و کم شدن کیفیت خواب تاثیر بسیاری بر زندگی افراد می‌گذارد. این تاثیرات می‌تواند موقعیت شغلی، روابط اجتماعی و خانوادگی را تحت تاثیر قرار دهد و مشکلات جدی برای تمام افراد ایجاد کند. یکی از دلایل بی‌خوابی و پایین آمدن کیفیت خواب در شب سرفه‌های شبانه است که باید به آن توجه کرد. درمان سرفه‌های شبانه می‌تواند کیفیت خواب و در نهایت کیفیت کلی زندگی افراد را بالا برد. در این مقاله با ۲۲ راه برای کاهش یا تسکین سرفه شبانه آشنا می‌شوید، تا انتهای این مقاله همراه ما باشید. 

سرفه شبانه چیست؟ 

سرفه شبانه، وضعیتی است که فرد در طول شب و هنگام خواب به دلیل سرفه‌کردن از خواب بیدار می‌شود. این وضعیت ممکن است باعث اختلال در خواب و ایجاد عوارضی مانند خستگی و خواب آلودگی در روز شود. سرفه ممکن است در شب به دلایل مختلف رخ دهد. زمانی که این اتفاق می‌افتد، می‌تواند بر توانایی فرد برای خوابیدن و استراحت کافی تأثیر بگذارد. 

عوامل موثر در درمان سرفه‌های شبانه

راه‌هایی برای تسکین سرفه‌های شبانه مانند استفاده از بخور یا داروهای گیاهی وجود دارد. سرفه‌های دردسرساز در طول روز ممکن است در شب بدتر به نظر برسد و برخی از سرفه‌ها زمانی که فرد دراز می‌کشد بدتر می‌شود. با این حال، راه‌های مختلف می‌توانند به فرد کمک کنند تا با وجود سرفه، خواب بهتری داشته باشد. برخی از این راه‌ها عبارت‌اند از: 

۱. ترک سیگار

سعی کنید سیگار را ترک کنید، قرار گرفتن در معرض دود تنباکو شایع‌ترین علت محیطی سرفه شبانه است. ترک سیگار خطر سرفه و همچنین رفلاکس معده، آسم و سایر علل سرفه شبانه را کاهش می‌دهد. معمولا ۸ هفته پس از ترک سیگار باید فرد، تاثیرات ترک سیگار را مشاهده کند. 

۲. از قرار گرفتن در معرض دود سیگار خودداری کنید

افرادی که سیگار نمی‌کشند اما در مناطقی که پر از دود سیگار است حضور دارند، در معرض خطر سرفه، آسم، بیماری‌های مختلف ریوی و سرطان هستند. در این شرایط باید از دیگران درخواست کرد که سیگار نکشند و یا از مناطقی که دود سیگار در آن وجود دارد دوری کرد. این کار به کاهش تحریک و التهاب کمک کند. 

۳. استفاده از دستگاه‌های بخور

هوای خشک، گلو و سینوس‌ها را تحریک می‌کند و موجب بدتر شدن سرفه می‌شود. فن‌هایی که برای تهویه هوا استفاده می‌شوند، برخی از خنک کننده‌های هوا در تابستان و سیستم‌های گرمایشی در زمستان ممکن است، هوای محیط را خشک کنند. استفاده از دستگاه بخور در شب می‌تواند رطوبت هوا را در هنگام خواب افزایش دهد که به تسکین گلو و جلوگیری از سرفه کمک کند. با این حال، رطوبت بیش از حد می‌تواند به رشد هاگ کمک کند که آلرژن هستند و باعث سرفه می‌شود. 

۴. مدیریت عوامل حساسیت‌زا

آلرژی زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن نسبت به یک ماده بی‌ضرر، واکنش بیش از حد نشان دهد. آلرژن‌های داخلی شامل هاگ، موی حیوانات خانگی و گرد و غبار است. آن‌ها می‌توانند منجر به عطسه و سرفه شوند. راه‌هایی برای کاهش سرفه‌های ناشی از آلرژی‌های داخلی وجود دارد که عبارت‌اند از: 

• استفاده از تمیز کننده‌های هوا برای کاهش مواد حساسیت‌زا
• استفاده از ملحفه‌های ضد حساسیت بر روی تخت و رختخواب
• دوش گرفتن قبل از خواب برای از بین بردن آلرژن‌های بیرونی، مانند گرده
• دور نگه داشتن حیوانات خانگی از اتاق خواب

۵. کاهش گرد و غبار

گرد و غبار در اتاق خواب، علائم و سرفه‌های شب را بدتر می‌کنند. در ادامه چند نکته برای کاهش گرد و غبار و کنه‌های گرد و غبار را نام می‌بریم. این نکات عبارت‌اند از: 

• اجتناب از تابلو فرش، مبلمان و اسباب بازی‌های پرز دار 
• شستن ملحفه در آب داغ، هفته‌ای یکبار
• استفاده از تهویه مناسب

۶. بسته نگه داشتن پنجره‌ها

وابسته به محل زندگی فرد، بستن پنجره‌ها ممکن است به کاهش واکنش‌های آلرژیک و سرفه در شب کمک کند. بسته نگه داشتن پنجره‌ها باعث کاهش گرد و غبار، آلودگی هوا و گرده از محل خواب می‌شود. 

۷. استفاده از فیلتر هوا

فیلترها و تصفیه کننده‌های هوا می‌توانند به حذف ذرات آلرژن از هوا کمک کنند. کم شدن آلرژن‌ها به درمان سرفه‌های شبانه و بهبود کیفیت خواب کمک می‌کند. 

. بالا نگهداشتن سر در هنگام خواب 

سرفه اغلب در شب بدتر می‌شود، زیرا مخاط می‌تواند در پشت گلو جمع شده و باعث سرفه شود. استفاده از بالش برای بالا نگهداشتن سر در هنگام خوابیدن، علائم کیپ شدن بینی و رفلاکس معده که از عوامل بروز سرفه‌های شبانه هستند را کاهش می‌دهد. راه‌های بالا نگه داشتن سر در زمان خواب عبارت‌اند از: 

• استفاده از تخت قابل تنظیم
• بالش‌های اضافی
• قرار دادن بلوک‌هایی زیر پایه‌های تخت

۹. لیمو و عسل برای درمان سرفه‌های شبانه

نوشیدن لیمو با عسل قبل از خواب ممکن است به تسکین گلو و کاهش سوزش کمک کند. این داروی گیاهی مانند داروهای سرفه عمل می‌کند. باید توجه داشت که عسل برای کودکان زیر ۱۲ ماه به دلیل خطر ابتلا به بوتولیسم که نوعی مسمومیت غذایی است، مناسب نیست. 

۱۰. برگ پیچک برای درمان سرفه‌های شبانه

برگ پیچک در بسیاری از دارو‌های خلط‌آور که به درمان سرفه کمک می‌کنند وجود دارد. استفاده از برگ پیچک به صورت جوشانده یا دمنوش تاثیر بسیار زیادی در درمان سرفه‌های شبانه دارد. 

۱۱. آویشن و پونه

آویشن و پونه گیاهی‌هایی با خواص ضد اسپاسم، ضد میکروبی، ضد التهابی، تعدیل کننده سیستم ایمنی و آنتی اکسیدانی هستند. دمنوش این گیاه‌ها برای درمان سرما خوردگی انواع گلو درد‌ها و سرفه‌های شبامه بسیار مفید است. 

۱۲. اسانس‌های گیاهی

برخی از اسانس‌های گیاهی برای بخور، به کاهش سرفه و سایر علائم برونشیت و سایر عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی کمک کنند. 

• رازیانه
• اکالیپتوس
• نعناع تند
• چند قطره اکالیپتوس یا نعناع فلفلی را به آب اضافه کنید و برای استنشاق استفاده کنید. 

نکته مهم: همیشه ابتدا با پزشک مشورت کنید، زیرا ممکن است اسانس‌ها برای همه بی‌خطر نباشند. همچنین رعایت دستورالعمل‌های مربوط به هر اسانس و استفاده صحیح از آن‌ها بسیار مهم است. آن‌ها را همیشه دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار دهید. 

۱۳. قبل از خواب آب نمک گرم غرغره کنید

بسیاری از مردم از غرغره آب نمک برای تسکین گلو درد استفاده می‌کنند. به دلیل خواص ضد باکتری نمک و با خارج کردن ذرات ناخواسته و عوامل بیماری‌زا از گلو به پیشگیری یا مدیریت عفونت‌ها کمک کند. 

برای تهیه آب نمک، می‌توان یک قاشق چای‌خوری نمک را در حدود یک لیوان آب گرم مخلوط کرده و چند بار قبل از خواب غرغره کرد. آب غرغره شده را باید از دهن خارج کرد و بیرون ریخت. 

۱۴. استفاده از اسپری‌های بینی برای درمان سرفه‌های شبانه

معمولا پزشک، اسپری بینی سالین را برای شستشوی مجاری بینی و راه هوایی فوقانی توصیه می‌کند. اسپری سالین حاوی محلول مخصوصی از نمک و آب است. 

کاربرد اسپری بینی سالین

• خارج کردن ذرات موجود در مجرای بینی
• خارج کردن مخاط و عوامل بیماری‌زا را از پشت گلو
• مدیریت شرایط التهابی شدید
• جلوگیری از عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی

۱۵. تمرین نتی کریا (یوگا) برای درمان سرفه‌های شبانه

این یک درمان مبتنی بر یوگا و یکی از شش تکنیک پاکسازی یا شاتکارماس هاتا یوگا است. در تمرین نتی کریا، مانند غرغره آب نمک از یک گلدان نتی استفاده می‌شود. نتی، یک گلدان کوچک پر از آب نمک ولرم با دهانه‌ای برای وارد کردن آب به داخل بینی است. در Neti Kriya، فرد آب را به یک طرف بینی می‌برد و سپس آن را از طرف دیگر بینی به بیرون می‌دمد. 

۱۶. داروهای ضد سرفه

داروهای ضد سرفه به صورت OTC یا داروهای تجویزی در دسترس هستند. برخی از این داروها حاوی کدئین هستند و برای افراد زیر ۱۷سال مناسب نیستند. 

۱۷. داروهای خلط ‌آور برای درمان سرفه‌های شبانه

اکسپکتورانت‌ها شامل محصولاتی مانند گایافنزین (Mucinex) می‌باشد. آن‌ها مخاط ریه‌ها را نازک کرده و سرفه کردن را آسان می‌کنند. این داروها می‌توانند به درمان عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی و بیماری‌های شدید تنفسی کمک کنند. 

۱۸. اسپری بینی استروئیدی

یک اسپری استروئیدی، مانند فلوتیکاسون پروپیونات (فلوناز)، حاوی داروهای کورتیکواستروئیدی است. این اسپری ها، به کاهش التهاب کمک می‌کنند و پزشکان گاهی اوقات آن‌ها را برای افراد مبتلا به رینیت غیر آلرژیک تجویز می‌کنند. 

۱۹. واکسیناسیون برای درمان سرفه‌های شبانه

استفاده از برخی واکسیناسیون‌ها می‌تواند به پیشگیری از بیماری‌هایی که باعث سرفه می‌شوند کمک کند. برای افراد ۱۹ساله و بالاتر، این واکسن‌ها شامل واکسن آنفولانزای سالانه و واکسن‌های COVID-19 می‌شوند. 

۲۰. درمان رفلاکس معده

رفلاکس معده (گاستروازوفاژیال) یک اختلال گوارشی است که باعث درد و سوزش سر دل می‌شود. زمانی اتفاق می‌افتد که یک اسفنکتر (دریچه) در مری ضعیف شود که به خصوص در شب هنگام دراز کشیدن، می‌تواند منجر به تحریک گلو و سرفه شود. 

۲۱. LPR و قطره بینی

یکی از علل شایع سرفه‌های شبانه، رفلکس حلق و بینی (LPR) است که گاهی اوقات رفلاکس خاموش نامیده می‌شود. این مشکل باعث ترشح بینی، سرفه و احساس وجود توده در گلو شود. 

افراد مبتلا به LPR باید: 

• خودداری از غذاهای محرک مانند غذاهای تند و چرب، شکلات و الکل
• خودداری از خوردن غذا ۳ ساعت قبل از خواب
• بالا نگهداشتن سر در هنگام خواب 

۲۲. مدیریت و درمان آسم برای درمان سرفه‌های شبانه

استفاده از تصفیه کننده هوا و اجتناب از آلرژن‌ها می‌تواند به مدیریت آسم کمک کند، اما آسم، بیماری است که زندگی فرد را تهدید می‌کند. بنابراین باید برای درمان این بیماری با پزشک مشورت کرد. 

علل سرفه‌های شبانه

سرفه در هر زمانی ممکن است رخ دهد، اما برخی از انواع سرفه در شب بدتر به نظر می‌رسند. این دلایل عبارت‌اند از: 

• رفلاکس معده (گاستروازوفاژیال) 
• قطره بعد از زایمان
• برونشیت مزمن
• برونشکتازی
• نارسایی قلبی
• آسم
• آلرژی
• سرماخوردگی
• آنفولانزا
• کووید-۱۹
• سل (TB) 
• فیبروز ریه
• تب یونجه (رینیت آلرژیک) 
• تنفس محرک‌های ریه مانند دخانیات
• مواد شیمیایی
• آلودگی هوا
• بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) 
• سرفه‌های عفونی

عوامل خطرزا سرفه‌های شبانه

در صورت داشتن سرفه و هر یک از علائم زیر، باید به پزشک مراجعه کرد، این علائم عبارت‌اند از: 

• تب
• سرفه مداوم
• سرفه خونی
• خس خس سینه
• درد قفسه سینه
• مشکل در تنفس

پیشگیری از سرفه‌های شبانه

ترک سیگار ممکن است پس از چند هفته سرفه را بهبود بخشد. برخی از شرایط، مانند رفلاکس معده (ریفلاکس گاستروازوفاژیال)، باید با درمان بهبود یابد، اما سرفه‌ای که با آسم رخ می‌دهد ممکن است در طول زندگی فرد وجود داشته باشد. 

سرفه ناشی از سرماخوردگی یا آنفولانزا معمولاً پس از ۳ تا ۴ هفته از بین می‌رود. سرفه‌های عفونی معمولاً ۳ تا ۸ هفته طول می‌کشد، همچنین سرفه‌ای که پس از کووید-۱۹ ادامه می‌یابد ممکن است چندین ماه طول بکشد. 

همچنین بخوانید: تفاوت سرماخوردگی و آنفولانزا چیست؟ چه علائمی دارند؟

کلام پایانی

سرفه شبانه بسیار مشکل آفرین است و اگر باعث کم خوابی شود، می‌تواند بر سلامت روحی و جسمی فرد تأثیر بگذارد. به همین دلیل باید اقدامات لازم برای کنترل و درمان سرفه‌های شبانه انجام شود. در این مقاله، به صورت کامل راه‌های درمان کنترل این بیماری را مورد بررسی قرار دادیم. 

سوالات متداول